نورالله قیصری - عضو هیات علمی پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی
الهه خانی آرانی - کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی.

ولایت فقیه نظریه مرکزی گفتمان سیاسی فقهی شیعه در عصر غیبت است. با وجود روایت های مختلف از این نظریه، تبیین حضرت امام خمینی در میان سایر تبیین ها جامعیت و عمق نظری و کارکردی خاص دارد.ایننظریه با اندیشه ایشان آغاز نشده، بلکه توسط ایشان  به تکامل رسیده است. تاملات ایشان هرچند ظاهرا با تحولات و تطوراتی همراه بوده، لیکن گذر زمان و مهم تر از آن تاسیس نخستین حکومت  اسلامی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه و رهبری این حکومت توسط ایشان  سبب شده تا ابعاد و زوایای مختلف این نظریه را هر چه بیشتر و عمیق تر  تبیین نماید. در این نوشته، نخست نظریات ایشان درباره مبانی مشروعیت حکومت اسلامی، جایگاه مردم در آن و شکل حکومت ولایت فقیه بیان می گردد و سپس  ادله عقلی و نقلی اثبات ولایت فقیه در عصر غیبت بیان شده و با تبیین  شرایط و صفات، اختیارات و مقیدات ولی فقیه و شیوه جانشینی در این نوع از حکومت به واکاوی دیدگاه های اولین فقیه تاریخ تشیع که ولایت فقیه را به منصه ظهور رسانده است، پرداخته می شود.

ولایت فقیه, امام خمینی, مشروعیت الهی, ولایت مطلقه, قانون الهی