رئوف کلیائی - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران
داراب حسنی

کرم خراط Zeuzera pyrina L.)) یکی از آفات مهم چوبخوار در ایران است و دارای میزبانان مهمی در بین درختان میوه می باشد. گردو میزبان اصلی این آفت بوده و بیشترین خسارت را می بیند. درختان دانه دار سیب، گلابی و به از جمله دیگر میزبانان این آفت می باشند. در حال حاضر دامنه خسارت آفت استان های شرقی و مرکزی کشور را با شدت بیشتری در برگرفته است. در این تحقیق، یکی از روش های نسبتا جدید و مرسوم کنترل آفت در دنیا که استفاده از فرمون جنسی مصنوعی آفت به منظور شکار انبوه (حشرات نر) آن است، مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از فرمون پروانه زنبور مانند (Synanthedon tipoliformis) به تعداد ۴، ۸، ۱۲ و ۱۶ عدد در هکتار به عنوان چهار تیمار اصلی به همراه تیمار شاهد، هر کدام در پنج تکرار استفاده شد. به منظور نصب فرمون های جنسی در باغ، از تله دلتا استفاده گردید. آزمایش به مدت دو سال (۱۳۹۰-۱۳۸۹) در ایستگاه تحقیقات باغبانی کمال شهر انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد در سال اول تیمارهای آزمایشی در پنج گروه و در سال دوم در سه گروه متفاوت قرار گرفتند. ارزیابی تیمارهای آزمایشی بر اساس شمارش تعداد نفوذ لاروهای سن یک آفت درون شاخه های غیر خشبی بود. بر این اساس در سال اول تعداد۱۶ عدد تله با میانگین (۱۳۳/۰±۸۴/۱) عدد نفوذ و در سال دوم تعداد چهار عدد تله با میانگین (۱۶۹/۰±۶۶/۰) بهترین نتیجه را به خود اختصاص دادند. از اینرو در کرج و مناطق مشابه، باغداران با انجام فراگیر و همگانی این روش به مدت دو سال، می توانند خسارت آفت را به میزان زیادی کاهش دهند.

درخت گردو, شکار انبوه, فرمون جنسی و کرم خراط