سیما محمدی عمیدآبادی - گروه اقتصاد کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سعید یزدانی - گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
امیر محمدی نژاد - گروه اقتصادکشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تنوع کشت همواره به عنوان راه حلی برای کاهش ریسک کشاورزی مطرح بوده است. هدف این مطالعه بررسی ارتباط بلندمدت آثار تنوع کشت بر کاهش ریسک درآمدی کشاورزی در استان زنجان می باشد. برای این منظور در این مطالعه طی دوره های زمانی ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۷ ابتدا از طریق شاخص هرفیندال، تنوع کشت در دوره های زمانی برآورد شد و در گام بعدی با استفاده از فیلتر هودریک پرس کات تخمین ریسک درآمدی صورت گرفت. در نهایت با استفاده از الگوهای تصحیح خطای برداری (VECM)  اثر بلندمدت تنوع کشت بر ریسک درآمدی برآورد گردید. باتوجه به نتایج الگوی بلندمدت مشخص است که در بلندمدت با فزایش در سطح تنوع کشت میزان نوسان درآمدی نیز کاهش خواهد یافت. این نتیجه در سطح یک درصد معنی دار بوده است. همچنین نتایج نشان داد که چنانچه در کوتاه مدت شوکی نوسان درآمدی کشاورزان در استان زنجان را تحت تاثیر خود قرار دهد، در بلندمدت حدود ۴ دوره نیاز خواهد بود تا اثر شوک بطور کامل تعدیل شود. به عبارتی دیگر در هر دوره ۲۵ درصد اثر شوک تعدیل خواهد شد. لذا همانگونه که نتایج ضرایب تصحیح خطا نیز نشان داد، بروز شوک های کوتاه مدت در درآمدهای کشاورزان، نیازمند نزدیک به چهار دوره زمان جهت تعدیل آثار منفی وارده خواهد بود و لذا سیاست گذار لازم است علاوه بر اینکه سیاست های حمایتی را در راستای تنوع بخشی به الگوهای کشت هدایت می کند، لازم است این سیاست ها را در جهت جلوگیری از بروز شوک های درآمدی تبیین نموده و در صورت بروز شوک نیز در دوره چهار ساله تعدیل شوک، سیاست های جبرانی نظیر ابزار بیمه ای را توسعه بخشد.

ریسک, الگوی بلند مدت, شاخص هرفیندال, الگوهای سری زمانی, تصحیح خطای برداری