Abbas Jaffarinia - استادیار دانشکده فرماندهی و ستاد ارتش ج.ا.ایران ، تهران، ایران.
Sedaghat Sohrabi - کارشناس ارشد ژئوپولیتیک
Saeed Faghani Heshmat Abad - کارشناس تحلیل اطلاعات راهبردی مترجم، تهران، ایران.

کشورهای جهان برای تقویت حوزه ­های ثبات ، قدرت ­زایی و تقویت موقعیت بین­ المللی خود اقداماتی را برای شناسایی و استفاده از فرصت های ژئوپلیتیک انجام می­ دهند که «بنادر و کریدورهای اقتصادی» نقشی تعیین ­کننده در این رابطه ایفا می­کنند. در محیط پیرامونی ایران بنادر مهمی از جمله بندر «دقم» در عمان، بندر «گوادر» در پاکستان و بندر «فاو» در عراق در حال توسعه هستند که توسعه آنها موجب ارتقاء جایگاه ژئوپلیتیکی کشورهای دارنده خواهد شد. در میان این بنادر، طرح توسعه­ «بندر بزرگ فاو» نه تنها تاثیرات عمیق و برترسازی برای عراق خواهد داشت؛ بلکه با توجه به وجود زمینه ­های رقابت­برانگیز، موجب تشدید رقابت­ بین عراق با ایران شده و چالش­ها یا تاثیرات محدودکننده ­ای را نیز به ­ویژه در حوزه اقتصاد متوجه ایران خواهد نمود. بر این مبناست که خنثی­ سازی و حتی­ المقدور تبدیل این تهدید به یک فرصت­ کاربردی مستلزم بررسی جامع و شناسایی راهکارهای موثر می باشد.پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و با اتکاء به منابع کتابخانه­ای، مستندات در اختیار و... در پی بررسی آثار متعدد این طرح بر روابط ژئوپلیتیکی عراق و ایران می­باشد. مهم­ترین نتایج اجرای این طرح را می­توان «خلق یک ارزش ژئوپلیتیکی جدید در منطقه»، «ارتقاء جایگاه ژئوپلیتیکی عراق» و «تاثیر این طرح بر موقعیت کشورهای همسایه عراق به­ویژه ایران» به حساب آورد. تلاش این مقاله پس از پرداختن به تعاریف، سوابق و کلیات طرح مذکور، به بررسی میزان اثرگذاری اجرای این طرح بر کشور عراق و دیگر کشورها، منجمله ایران و سپس ارائه پیشنهادات مرتبط معطوف می­گردد.

ژئوپلیتیک, کد ژئوپلیتیکی, عراق, بندر بزرگ فاو, ایران