مژگان پورمختار - استادیار مرکز تحقیقات انتقال خون موسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون

چکیده سابقه و هدف امروزه مسئله بروز مقاومت میکروبی از مهم ترین چالش های حوزه سلامت عمومی می باشد و استفاده از ترکیبات ضد میکروبی جدید زیست سازگار، ایمن و موثر برای مقابله با آن اهمیت زیادی دارد. درمان های مبتنی بر فرآورده های پلاکتی به علت خواص ضد میکروبی پلاکت ها، می توانند برای مقابله با عفونت های میکروبی، به عنوان درمان مکمل در کنار آنتی بیوتیک ها کاربرد داشته باشند. در این مقاله مروری، خواص و مکانیسم اثر ضد میکروبی پلاکت ها و فرآورده های پلاکتی به همراه برخی از شواهد موجود در این زمینه به اختصار شرح داده شده اند. مواد و روش ها در این مقاله مروری، فرآیند جستجو در بانک های اطلاعاتی Google scholar و PubMed و با استفاده از کلمات کلیدی Platelets , Platelet-Rich plasma, Anti-Infective Agents و بدون محدودیت زمانی صورت پذیرفت. تعداد ۱۰۷ مقاله مرتبط انتخاب و یافته های آن ها درخصوص خواص و مکانیسم اثر ضدمیکروبی پلاکت ها و فرآورده های پلاکتی استفاده شدند. یافته ها فرآورده های پلاکتی فعالیت ضد میکروبی خود را مرهون برخورداری از تعداد زیاد پلاکت، وجود انواع مولکول های زیست فعال، مقادیر بالای پروتئین های میکروب کش پلاکتی و بهره گیری از مکانیسم های متعدد می باشند. اگرچه زیست سازگاری، بی خطری، اثربخشی بالینی بالا و عوارض جانبی محدود از مزایای فرآورده های پلاکتی هستند، ولی استانداردسازی و بهینه سازی دستورالعمل های تهیه آن ها نیز چالش هایی مهم می باشند. نتیجه گیری استفاده از فرآورده های پلاکتی به همراه آنتی بیوتیک ها، گزینه مناسبی برای درمان عفونت های میکروبی مختلف می باشد.

Key words: Platelets, Platelet-Rich Plasma, Anti-Infective Agents, کلمات کلیدی: پلاکت ها, پلاسمای غنی از پلاکت, عوامل ضد عفونت