ثمینه هدایتی - واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی
علیرضا رحیمی - دانشیار گروه فیزیولوژی ورزشی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی،
فریبا آقایی - استادیار گروه فیزیولوژی ورزشی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی
مهسا محسن زاده - استادیار گروه فیزیولوژی ورزشی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده سابقه و هدف پیوند سلولهای بنیادی خونساز یا HSCT، یک درمان امیدوارکننده برای بیماری هماتولوژیک است. اگرچه مغز استخوان منبع اصلی HSCs می باشد، اما بخش کوچکی از این سلول ها در خون محیطی وجود دارد. موبیلیزاسیون، فرآیند آزادسازیHSCها به خون محیطی است که توسط چندین فاکتور فیزیولوژیکی و دارویی القا میشود. فاکتور محرک کلونی گرانولوسیتی یا G-CSF، داروی برونزاد اصلی برای القای موبیلیزاسیون است. ورزش یک رویکرد غیرتهاجمی برای تحریک موبیلیزاسیون می باشد. مواد و روش ها در این مقاله مروری، کلید واژه های پیوند سلول های بنیادی خونساز، موبیلیزاسیون و ورزش را در پایگاه های اطلاعاتی معتبر از جمله Google Scholar، PubMed و Scopus جستجو کردیم. از بین ۹۸ مقاله انتخاب شده، تعداد ۸۱ مقاله معیارهای لازم را داشتند و مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها ورزش در بیماران تحت HSCT ایمن و امکانپذیر است و میتواند باعث افزایش ۴-۲ برابری در مقدار HSCهای خون محیطی شود. با این حال، این تاثیر گذرا است و مدت کوتاهی پس از تمرین به حالت اولیه باز میگردد. مطالعه ها نشان میدهند که موبیلیزاسیون ناشی از ورزش وابسته به شدت است و ورزش با شدت بالاتر نسبت به شدت پایینتر به طور موثرتری باعث موبیلیزاسیون میشود. نتیجه گیری از آن جایی که اثر ورزش در مقایسه با G-CSF گذرا و ناکافی است، نمیتواند به طور کامل جایگزین درمان با G-CSF در بالین شود. با این حال، میتوان آن را همراه با G-CSF به عنوان یک درمان کمکی برای کمک به کاهش دفعات و مدت آفرزیس، کاهش دوز G-CSF و عوارض جانبی مرتبط با آن و جلوگیری از مداخلات دارویی اضافی استفاده کرد.

Key words: Hematopoietic Stem Cell Transplantation, Exercise, G-CSF, کلمات کلیدی: پیوند سلول های بنیادی خونساز, ورزش, فاکتور محرک کلونی گرانولوسیتی