حمید چراغی - دانش آموخته کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه زابل، ایران
احمد قنبری - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
محمدرضا اصغری پور - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
جواد طایی سمیرمی - گروه علوم کشاورزی، دانشگاه فنی حرفه ای تهران، ایران
علی حسامی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، استان کردستان، ایران.

توزیع، شدت، مدت و نوع نزولات آسمانی در مراحل مختلف کشت، سبز شدن، پنجه­زنی، تشکیل ساقه و گل دهی نخود (Cicer arietinum L.)، اهمیت بسزایی دارد. از طرفی، ریسک یا عدم قطعیت یک عامل بسیار مهم در ارزیابی خطرات آب و هوایی و اثر بخشی استراتژی های مختلف در سیاست های کشاورزی است. هر ریسک اقلیمی توسط خصوصیات طبیعی خود، شامل خصوصیات جغرافیایی، زمان وقوع و شدت ریسک شناخته می شود. این مطالعه به منظور برآورد ریسک بالقوه تولید نخود دیم در استان کردستان انجام شد. داده های درازمدت اقلیمی از ۱۵ ایستگاه برای دوره زمانی بیست ساله ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۰ جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که استان کردستان به سه منطقه اقلیم زراعی تقسیم گردید؛ منطقه پر ریسک یا نامناسب اقلیم- زراعی (۲۳/۰ درصد از کل منطقه)، منطقه با ریسک متوسط یا با تناسب نسبی برای تولید (۷۱/۵۹ درصد از کل منطقه)، منطقه کم­ریسک یا مناسب اقلیم- زراعی (۹۶/۳۷ از کل منطقه). نتایج حاصل از بررسی ارتباط بین بارندگی مرحله رویشی و پتانسیل کشت نخود دیم منطقه نشان داد، به جز قسمت های ناچیزی از شهرستان­های قروه و بیجار و سرو آباد که در درجه ضعیف می باشند. کل منطقه از لحاظ تامین رطوبت مورد نیاز در درجه بسیار مطلوبی قرار دارد که دلیل این امر نیز بروز بارندگی لازم در این دوره زمانی و رطوبت ذخیره شده از نزولات زمستانه می­باشد. وقوع نزولات مناسب برای دوره رشد رویشی در کل منطقه دارای بیشترین مقدار نسبت به دیگر مراحل نموی بوده است.

پارامترهای بارندگی, دوره رشد, روز بیولوژیک, سیستم اطلاعات جغرافیایی