نگار منیری راد - کارشناس ارشد بیوتکنولوژی، فارغ التحصیل از دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
بهرام ملکی زنجانی - دانشیار گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
علی عمارلو - استادیار گروه زیست فناوری، پژوهشکده فناوریهای نوین زیستی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

گیاهان بومی اکوسیستم های بیابانی، دارای ویزگیهای منحصربفردی هستند که بقا آنها را در شرایط سخت زیستگاهی تضمین می نماید. گیاه چوغان Salsola tragus گیاه باستانی و بیابانی ارزشمندی است که همراه با سایر گونه های این جنس، علاوه بر کاربرد دارویی، قرنهای متوالی به عنوان تنها شوینده گیاهی مورد استفاده انسان قرار گرفته است. در این تحقیق ابتدا بر اساس پیمایش منطقه ای، و اطلاعات فولکلور محلی، گیاه هدف شناسایی، بذرگیری و سپس در شرایط گلدانی سازگار و اهلی گردید. سپس جهت مطالعه پاسخ بافت های مختلف گیاه به کالزایی، بذر های این گیاه پس از برنامه استریل دو مرحله ای با الکل ۷۰ درجه به مدت ۳ دقیقه و هیپوکلریت سدیم نیم درصد به مدت ۱۰ دقیقه، در محیط کشت MS کشت گردید. پس از جوانه زنی و رشد گیاهچه، ریزنمونه های ریشه چه، ساقه چه و برگچه در محیط کشت فوق، با غلظت های مختلف هورمون نفتالین استیک اسید (NAA) در سه سطح صفر، ۵ و ۱۰ میلی گرم در لیتر، کشت شد. بعد از سه هفته، تشکیل کالوس ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بهترین جداکشت برای ایجاد کالوس در این گیاه، ریز نمونه برگچه و سپس ساقچه در شرایط نوری ۱۶ ساعت روشنایی با شدت ۳۰۰۰ لوکس در غلظت ۵ میلی گرم از هورمون NAA می باشد.

گیاهان دارویی, زیست فناوری, کشت بافت, هالوفیت, چوغان