فائزه السادات مرتضوی مقدم - کارشناسی ارشد مهندسی بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه باهنر کرمان، تهران، ایران
غلامرضا شریفی سیرچی - گروه کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.
اردشیر قادری - گروه بیوتکنولوژی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج، ایران

در این تحقیق تنوع ژنتیکی گیاه دارویی ترتیزک میان ۱۵ جمعیت کشور و دو جمعیت از کشور چین مورد ارزیابی قرار گرفت . بعد از کشت بذر، از برگهای بوت ههای حاصله DNA به روش CTAB استخراج شده و با استفاده از ۸ آغازگر RAPD ، تکثیر شده و باندهای واضح و تکرارپذیر تولید کردند. با این تعداد آغازگر در مجموع ۶۹ باند تکثیر شد که % ۶۵ چندشکل بودند . میزان ضریب تشابه ژنتیکی بین جمعیت ها از % ۹۵ - % ۷۷ متغیر بود. بیشترین ضریب تشابه ژنتیکی میان جمعیت های ماهان و خمینی شهر (با تشابه ژنتیکی ۹۵ / ۰) و کمترین تشابه ژنتیکی میان جمعیتهای کرمان و چین ۲ (با تشابه ژنتیکی ۷۷ / ۰) مشاهده شد . تجزیه خوشهای تنوع ژنتیکی بالایی بین فنوتی پهای ترتیزک را مشخص نمود. بین تنوع مولکولی و پراکنش جغرافیایی ارتباط کمی مشاهده گردید. تجزیه به مختصات اصلی نشان داد که مولفههای اول و دوم به ترتیب % ۶۹ و % ۲۴ از تنوع بدست آمده را توجیه می کنندکه خود نشان دهنده توزیع مناسب نشانگرهای رپید در ژنومهای مورد مطالعه م یباشد. به طور کلی می توان گفت که فاصله ژنتیکی این جمعیتها کم بوده و نشان دهنده این است که منشا ژنتیکی آن ها ناشی از یک پایه ژنتیکی بوده است.