لیلا نورآذر - دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
سمیه اسماعیلی - دانشیار گروه داروسازی سنتی مرکز تحقیقات طب سنتی و مفردات پزشکی دانشگاه طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
پرگل مشاتی - دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
احمد قره باغیان - استاد دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مرکز تحقیقات بیماری های خونی مادرزادی کودگان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
سینا سالاری - استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیمارستان آیت اله طالقانی

چکیده سابقه و هدف لوسمی لنفوبلاستی حاد، از بدخیمی­های خونی رده لنفوئیدی می­باشد. عوارض جانبی داروهای شیمی درمانی که از ابتدا در درمان سرطان مورد توجه بودند، علت گرایش به سمت داروهای گیاهی بودند. مطالعه های گذشته بر روی گیاه جونیپروس اکسلسا حاکی از وجود خاصیت ضد سرطانی بر روی برخی رده های سلولی سرطانی بود. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات کشندگی و انتخاب فرکشن توکسیک­ترگیاه جونیپروس اکسلسا بر روی رده سلولی ALL (Nalm-۶) و سلول­های طبیعی PBMC بود. مواد و روش ها در یک مطالعه تجربی، میزان سیتوتوکسیسیتی فرکشن­ها از طریق آزمون­های زنده مانی سلولی و فعالیت متابولیک ارزیابی شد. با استفاده از این دو آزمون، فرکشن توکسیک­تر انتخاب گشته و سپس میزان آپوپتوز سلولی به روش رنگ آمیزی آنکسین V و پروپیدیوم یدید به کمک فلوسیتومتری برای آن محاسبه شد. هر آزمون سه بار تکرار گردید. از آزمون one-way ANOVA و ۲۳ SPSS  برای آنالیز آماری داده­ها استفاده شد. یافته ها یافته­ها نشان داد که دوز µg/mL ۵/۲ و µg/mL ۴ به ترتیب فرکشن کلروفرمی و اتردوپترولی گیاه جونیپروس، بدون تاثیر معنادار بر سلول های PBMC ، درصد زنده مانی و فعالیت متابولیک سلول­های Nalm-۶ را به طور معنادار کاهش داد(۰۱/۰ p<). فرکشن آبی آن فاقد اثرات سیتوتوکسیک بود. با این آزمون­ها، فرکشن توکسیک­تر کلروفرمی انتخاب شد. آپوپتوز سلول­های Nalm-۶ با فرکشن کلروفرمی توسط فلوسیتومتری، افزایش حدود ۱۳ برابری در مقایسه با گروه تیمار نشده نشان داد(۰۰۱/۰ p<). نتیجه گیری نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد فرکشن کلروفرمی و اتردوپترولی گیاه جونیپروس، دارای خاصیت کشندگی و آنتی پرولیفراتیو بوده و سلول­های Nalm-۶ را وارد چرخه آپوپتوز می­کند.

Key words: Acute Lymphoblastic Leukemia, Apoptosis, Juniperus, لوسمی لنفوبلاستیک حاد, آپوپتوز, جونیپروس