مریم حاجی پور زردینی - دانشگاه ازاد اسلامی یزد
مطهره حیدری کبریتی - پیام نور
باقر صادقیان - دانشگاه علوم پزشکی

مقدمه:آداپتوژن ها گیاهانی با قابلیت تقویت کننده ی طبیعی برای سیستم عصبی بدن از طریق تاثیر بر محورهیپوتالاموس_هیپوفیز_آدرنال و کنترل و کاهش سطح ترشح کورتیزول(هورمون استرس) و افزایش سطح ترشح اندورفین دارای اثر کاهشی بر استرس و اضطراب می گردد و همچنین بطور طبیعی سبب بهبود و افزایش مقاومت بدن در برابر خستگی می گردند ولی باید برای اثبات اثربخشی آنها جهت ایجاد و افزایش آرامش و در نتیجه بالا بردن کیفیت زندگی جامعه ضرورت دارد مطالعات علمی و سیستماتیک صورت پذیرد بنابراین هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر مصرف آداپتوژن های گیاهی بر سه پدیده اضطراب، استرس و خستگی است.روش:مطالعه حاضر یک مرور سیستماتیک است و کارآزمایی ها و مطالعات مختلف با استفاده از عبارات جستجوی تعریف شده و از طریق پایگاه های داخلی و خارجی مشخص در عنوان مقالات بازیابی گردید. از جمله معیارهای ورود به مطالعه، مقالات چاپ شده انگلیسی یا فارسی در بازه زمانی سال۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ و بیشتر بر جنبه کارآزمایی بالینی تمرکز داشتندو معیار خروجی مقالات، مطالعاتی که در مداخله ترکیبی از داروی شیمیایی استفاده شده بود.جهت غربالگری و مدیریت منابع از نرم افزارEndNote ورژن ۷ استفاده گردید و از بین ۲۷۰۷مقاله مرتبط، در مجموع۲۷ مقاله واجد شرایط کامل برای ورود مطالعه مورد بررسی قرارگرفت .یافته:مجموع یافته ها اثربخشی تاثیر آداپتوژن های گیاهی را در حمایت از عملکرد فیزیکی و افزایش مقاومت بدن در برابرخستگی و همچنین سبب سلامت روان در ابعاد اثرات استرس و اضطراب را به اثبات می رسانند.نتیجه گیری:با فراهم سازی امکانات مناسب جهت بکارگیری این گیاهان در رژیم غذایی انسان ها و یا در محصولات دارویی در جهت ارتقای سلامت روان جامعه گام برداشت.

آداپتوژن ها, استرس, اضطراب, خستگی