زیبا برقی ایرانی - استادیار دانشگاه پیام نور
سهیلا دهخدایی - دانشگاه پیام نور
احمد علی پور - استاد دانشگاه پیام نور

چکیده سابقه و هدف بیماری هموفیلی، از جمله بیماری های مزمن و نوعی اختلال در انعقاد خون است که به واسطه کمبود فاکتورهای انعقادی، شخص را در معرض انواع مشکلات جسمانی قرار می­دهد. این امر بر بسیاری از جنبه های زندگی بیمار اثرگذار است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری و مبتنی بر پذیرش و تعهد در پیروی از درمان، ادراک بیماری و کیفیت زندگی در بیماران هموفیلی در شهر اصفهان سال ۱۳۹۶ بود. مواد و روش ها این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری بود. به منظور اجرای پژوهش، ۶۰ نفر از بیماران هموفیلی به صورت هدفمند مبتنی بر ملاک های ورود و خروج انتخاب و در سه گروه گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه­های ادراک بیماری بردبنت، کیفیت زندگی(SF-۳۶) و پرسشنامه پیروی درمان ماریسکی بود. محاسبات آماری با استفاده از نرم افزار ۲۲ SPSS در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که تفاوت بین میانگین نمرات دو گروه درمان شناختی-رفتاری و گروه کنترل در سه متغیر پیروی از درمان، ادراک بیماری و کیفیت زندگی معنادار بود(۰۵/۰ p<). تفاوت بین میانگین نمرات دو گروه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و گروه کنترل در سه متغیر پیروی از درمان، ادراک بیماری و کیفیت زندگی نیز معنادار بود(۰۵/۰ p<). نتیجه گیری نتایج نشان داد که می توان از دو درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای افزایش پیروی از درمان، ادراک بیماری و کیفیت زندگی بیماران هموفیلی استفاده نمود.

Key words: Hemophilia, Acceptance and Commitment Therapy, Treatment Adherence, Life Quality, کلمات کلیدی: هموفیلی, درمان پذیرش و تعهد, پیروی از درمان, کیفیت زندگی