فرناز ناصری - گروه معماری، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
مجید شهبازی - گروه معماری، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
هومن ثبوتی - گروه معماری، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

«محله تاریخی- فرهنگی حسینیه»، به عنوان خاستگاه اولیه شهر زنجان، دارای جایگاه منحصربه فردی در ساختار فضایی و کارکردی است اما امروزه به دلیل فرسودگی در ابعاد کالبدی، یکپارچگی و اصالت آن در معرض خطر قرارگرفته است. تحقیق حاضر باهدف بررسی وضعیت احیاء و بازآفرینی این محله به ارزیابی میزان تحقق پذیری اصول، ابعاد و معیارهای بازآفرینی و حفاظت یکپارچه در آن می پردازد. این تحقیق ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش تحلیلی – مقایسه ای است. جامعه آماری آن را ساکنین بالای ۲۰ سال محله حسینیه تشکیل می دهند. ارزیابی ها بر پایه دو اصل «برجستگی» و «سرزندگی اقتصادی» در قالب ۶ بعد و ۲۲ معیار، از طریق آزمون های آماری تی تک نمونه ای و رگرسیون چند متغیره انجام پذیرفته است. بررسی ها نشان می دهد ازنظر جامعه آماری، میزان تحقق پذیری اصول بازآفرینی یکپارچه در این محله در وضعیت موجود، در سطح متوسطی قرار دارد؛ به طوری که اصل «سرزندگی اقتصادی» با میانگین ۰۵۸/۳ نسبت به اصل «برجستگی» با میانگین ۹۷/۲ دارای تحقق پذیری بیشتری است. در میان ابعاد موردمطالعه نیز، ابعاد «کارکردی» و «ارزش نسبی» با میانگین ۲۵۶/۳ و ۷۴/۲ به ترتیب بیشترین و کمترین میزان تحقق پذیری را دارند. نتایج تحقیق بیانگر این موضوع است که در طرح های بازآفرینی بافت های تاریخی – فرهنگی صرف توجه به یک اصل و یک بعد خاص نمی تواند موفقیت در آن ها را به همراه داشته باشد بلکه نیازمند مطالعات همه جانبه در تمامی ابعاد و معیارهای بازآفرینی است. در این راستا با تکیه بر سیستم یکپارچه و منسجم مدیریتی می توان بازآفرینی و احیای بافت را به صورت توامان، یکپارچه و جامع فراتر از رویکردها و سیاست های منطقه ای به مرحله اجرا درآورد.

بازآفرینی یکپارچه, رویکرد حفاظت, سرزندگی اقتصادی, بافت تاریخی- فرهنگی, محله حسینیه زنجان