زهرا دانشور - مرکز تحقیقات انتقال خون موسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون
ناصر امیری زاده - دانشیار مرکز تحقیقات انتقال خون موسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون
آرزو اودی - استادیار مرکز تحقیقات انتقال خون موسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون
سمیرا گودرزی - مرکز تحقیقات انتقال خون موسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون

چکیده سابقه و هدف از آن جایی که شناسایی آنتی ژن های D ضعیف می تواند از مصرف بی جای خون RhD منفی و تزریق نا به جای رگام در مادران جلوگیری نماید، تعیین فراوانی انواع آلل های D ضعیف در کشور ما ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه فراوانی این آلل ها در بین اهداکنندگان خون ۲۱ استان ایران در سال ۱۳۹۵ از طریق آنالیز مولکولی بررسی گردید. مواد و روش ها  مطالعه انجام شده از نوع توصیفی بود. تعداد ۱۰۵ نمونه خون دارای بیان ضعیف آنتی ژن D از اهداکنندگان خون جمع آوری و فنوتیپ نمونه ها از نظر آنتی ژن های D, C, c, E, e به وسیله روش های سرولوژیک تعیین گردید و سپس وجود آلل های مختلف مسئول ایجاد فنوتیپ D ضعیف به وسیله روش های مولکولی RFLP ، PCR-SSP و تعیین توالیDNA  ارزیابی شدند. یافته ها بیشترین فراوانی مربوط به D ضعیف نوع ۱۵ (۱/۳۸%) بود. نوع ۱ (۴۸/۱۰%)، نوع ۵ (۶۲/۷%)، نوع ۴ (۷۶/۴%)، نوع ۸۰ (۸/۳%)، نوع ۳ (۹/۱%) و نوع ۱۱ ، ۸ ، ۱۰۰ هر کدام(۹۵/۰%) بود. D ناقص با فراوانی DLO (۵۷/۸%) و Va/DAU (۹۵/۰%) دیده شد. نتایج این مطالعه هم چنین همراهی D ضعیف نوع ۱۵ را با آنتی ژن E و همراهی D ضعیف نوع ۱ و D ناقص DLO را با آنتی ژن C نشان داد. نتیجه گیری در این مطالعه تفاوت چشمگیری بین فراوانی واریانت های D ضعیف در بین اهداکنندگان خون کشور ما در مقایسه با جمعیت های سفید پوست اروپایی، آمریکایی و آفریقایی و هم چنین جمعیت آسیایی وجود دارد.

Key words: Blood Donors, Genotype, Alleles, کلمات کلیدی: اهداکنندگان خون, ژنوتیپ, آلل ها