فهیمه کوزه کولانی - دانشجوی کارشناسی ارشد پترولوژی دانشگاه ارومیه
عبدالناصر فضل نیا - دکتری پترولوژی از دانشگاه شهید باهنر کررمان

در منتهی الیه جنوبغرب سلماس، در منطقه آذربایجان غربی، مجموعه سنگهای مافیک در طی کواترنری گسترش وسیعی یافتهاند. این سنگها با طیف ترکیبی آلکالی لامپروفیر، لامپروفیرهای آلایشیافته و آندزی بازالت-بازالت و تراکی بازالت به صورت رخنمون ستونهای منشوری، بر روی رسوباتدشت سیلابی قدیمی قرار گرفتهاند و از نظر ساختاری در مرز زون سنندج- سیرجان و ارومیه- دخترواقع شدهاند.عمده کانیهای تشکیل دهنده آنها، کلینوپیروکسن (اوژیت و دیوپسید) و پلاژیوکلاز می- باشد. تمام این سنگها طبیعت آلکالن دارند. متوسط نمودارهای عنکبوتی بهنجار شده به گوشته اولیه نشان میدهد که این سنگها غنی شدگی ازLREEها وLILها نسبت به HFSE ها و HREE ها دارند. آنومالی منفیTa و Nb در این نمودارها نشانگر ماگمای مافیک با منشأ گوشتهای مرتبط با فرورانش است. بررسی نسبتهای عناصر با ناسازگار مشابه (مانندLa/Sm و Sm/Yb نشان میدهد که ماگمای مافیک فوق در اثر ذوب بخشی متعادل ١ درصد یک گوشته اسپینل پریدوتیتی (اسپینل لرزولیتی) حاصل شده است. اتمام فرورانش اقیانوس نئوتتیس و فرآیند شکست در تیغه باقیماندهslab break off و ایجاد گسلهای امتداد لغز راستگرد عمیق در منطقه باعث شدند تا این سنگها در محیط تکتونیکی درون صفحهای قرار گیرند

آلکالی لامپروفیر، نئوتیتیس،گسل امتداد لغز راستگرد،شکست تیغه باقیمانده،سلماس