مریم داداشی - دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
داود بشاش - دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

چکیده سابقه و هدف مسیر PI۳K/Akt که در تنظیم رشد­ سلولی و تکثیر نقش مهمی ایفا می­کند، تقریبا در ۷۰%-۵۰% بیماران APL فعالیت بالایی را نشان می­دهد. مشخص شده است که در سلول­های لوسمیک این بدخیمی، فعالیت PI۳K عمدتا ناشی از افزایش بیان ایزوفرم p۱۱۰δ می­باشد. در این مطالعه بر آن شدیم تا اثر بخشی داروی Idelalisib را که یکی از مهم­ترین مهارکننده­های  p۱۱۰δمی­باشد، در سلول­های NB۴ مشتق از APL بررسی کنیم. مواد و روش ها در یک مطالعه تجربی، اثرات مهاری دارو بر فعالیت متابولیک و زنده­مانی سلول­های NB۴ بررسی شد. هم ­چنین از روش فلوسایتومتری جهت بررسی آپوپتوز و از روش Quantitative RT-PCR جهت بررسی تغییر بیان mRNA ژن­های دخیل در آپوپتوز استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد که Idelalisib نه تنها باعث کاهش زنده­مانی و فعالیت متابولیک سلول­های NB۴ به­ صورت وابسته به ­دوز و زمان شد، بلکه متوجه شدیم که اثرات سایتوتوکسیک این دارو از طریق فعال­کردن مسیر آپوپتوتیک می­باشد. هم­ چنین در بررسی مکانیسم مولکولی دخیل در القای مرگ سلولی مشخص شد که داروی Idelalisib از طریق افزایش بیان ژن­های پروآپوپتوتیک Bax و PUMA و کاهش بیان ژن­ آنتی­آپوپتوتیک Mcl-۱ اثر خود را اعمال می­کند. نتیجه گیری با توجه به فعال­بودن p۱۱۰δ در بیماران APL و هم ­چنین اثر بخشی داروی Idelalisib در القای اثرات سایتوتوکسیک در سلول­های پرومیلوسیتیک NB۴، می­توان چنین پیشنهاد کرد که این دارو می­تواند به­ عنوان یک راهکار درمانی مناسب، چه به ­صورت منوتراپی و چه به ­صورت داروی مکمل همراه با داروهای متداول مورد استفاده، در بیماران APL مد نظر گرفته شود.

Key words: Acute Promyelocytic Leukemia, Inhibition, Apoptosis, کلمات کلیدی: لوسمی پرومیلوسیتیک حاد, مهارکننده, آپوپتوز