سعید برزگر - تهران ایران
فاطمه نادعلی - بلوار کشاورز، خیابان قدس، تهران ایران صندوق پستی: ۴۴۳۶۱-۱۴۱۷۷
علی اکبر پورفتح الله - تهران ایران
علیرضا عباسپور - بجنورد ایران
سمیه فرخی نیا - بجنورد ایران
یاور شیرآوند - بیمارستان ام علی(ع) بجنورد ایران

چکیده سابقه و هدف اهدای خون و جداسازی فرآورده های آن سالانه زندگی بسیاری از افراد را نجات می دهد. یکی از عوارض ذخیره سازی کیسه های اهدایی، افزایش تدریجی استرس اکسیداتیو است که سبب تخریب گلبول های قرمز در طی نگهداری می شود. در این راستا، بررسی وضعیت استرس اکسیداتیو در کیسه های خون دارای اهمیت می باشد. بنابراین بر آن شدیم تا میزان بالانس اکسیدان - آنتی اکسیدان(PAB) و آنزیم های آنتی اکسیدانی سوپر اکسید دیسموتاز(SOD) و گلوتاتیون پراکسیداز(GPX) را در هفته های متوالی بعد از اهدای خون بررسی نماییم. مواد و روش ها در یک مطالعه توصیفی، تعداد ۱۰۰ کیسه خون از افراد ۱۸ تا ۵۷ سال با میانگین سنی ۵/۳۵ سال مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون شهر بجنورد دریافت گردید. کیسه ها برای مدت ۶ هفته در شرایط استاندارد بانک خون قرار گرفتند. طی هفته های متوالی از کیسه ها نمونه گیری به عمل آمد. آزمایش های PAB ، SOD و GPX بر روی نمونه های هر هفته انجام و توسط آزمون های آماری Repeated major و ۱۶ SPSS اندازه های تکراری بررسی شد. یافته ها میزان بالانس اکسیدان- آنتی اکسیدان طی هفته های متوالی افرایش معناداری را نشان داد در حالی که میزان فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز طی هفته های متوالی به تدریج کاهش معناداری را نشان داد(۰۰۱/۰<  p). نتیجه گیری نتایج نشان داد که بیشترین کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و افزایش استرس اکسیداتیو در دو هفته اول بعد از اهدا بوده است. بنابراین به نظر می رسد در بیماران مرتبط با استرس اکسیداتیو نظیر بیماران قلبی - عروقی، تجویز خون هایی با زمان نگهداری کمتر از دو هفته اثر بخشی بیشتری داشته باشد.

Key words: Superoxide Dismutase, Glutathione Peroxidase, Blood Donation, کلمات کلیدی: سوپر اکسید دیسموتاز, گلوتاتیون پراکسیداز, اهدای خون