مریم امانی
ناصر امیری زاده
مسعود سلیمانی
حسین ملکان
مهریار حبیبی رودکنار
مریم بشتر

چکید ه   سابقه و هدف   سلول های بنیادی مزانشیمی( MSCs )، جمعیت سلولی موجود در مغز استخوان هستند که توانایی تکثیر و تمایز بالقوه ای دارند. به منظور تکثیر و تمایز سلول های مزانشیمی، از FBS به عنوان یک مکمل در محیط کشت استفاده می شود که با خطر انتقال انواع عفونت ها و ایجاد واکنش های ایمنی همراه است. ژل پلاکتی اتولوگ، از اجزای طبیعی خون خود فرد تهیه می شود. پلاکت های فعال شده، عوامل رشدی را آزاد می سازند که خاصیت میتوژنیک برای سلول های مزانشیمی دارند. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر عوامل رشد پلاکتی بر روی تکثیر و تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی است.   مواد وروش ها   مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. سلول های تک هسته ای مغز استخوان جدا شده و در محیط کشت DMEM و ۱۰% FBS کشت داده شدند. سلول های حاصل از پاساژ اول با بررسی شاخص های CD۴۵ ، CD۱۶۶ ، CD۹۰ ، CD۱۰۵ ، CD۴۴ و CD۳۴ به روش فلوسایتومتری مورد تایید قرار گرفتند. با افزودن ترومبین و کلسیم به پلاسمای غنی از پلاکت، ژل پلاکتی تهیه شد. ژل پلاکتی به مدت ۳۰ دقیقه، ۶، ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت در گرماخانه ۳۷ درجه سانتی گراد نگهداری و میزان عوامل رشد پلاکتی در این مایع با استفاده از روش الایزا اندازه گیری شد. سلول های مزانشیمی در محیط حاوی سرم ۱۰% و محیط حاوی عوامل رشد پلاکتی ۱۰% به مدت ۸ روز کشت و تکثیر داده شدند. میزان تکثیر سلول ها با استفاده از روش MTT بررسی شد. سلول های مزانشیمی بر روی داربست سه بعدی تری کلسیم فسفات کشت داده شدند و در نهایت میزان رشد و مورفولوژی سلول ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی بررسی شد.   یافته ها   سلول های مزانشیمی با موفقیت جدا شده و در محیط حاوی فاکتورهای رشد پلاکتی تکثیر یافتند. از نظر مورفولوژی، سلول های مزانشیمی کشت داده شده مشابه سلول ها در محیط حاوی سرم بودند. سلول ها دارای شاخص های(۸/۹۸%) CD۱۶۶ ،(۹۳%) CD۱۰۵ ،(۹۶%) CD۹۰ و (۵/۹۹%) CD۴۴ و فاقد شاخص های سلول های خونساز نظیر(۸/۲%) CD۳۴ و(۸/۳%) CD۴۵ بودند. تفات قابل توجهی از نظر بیان شاخص ها بر روی سلول ها در دو محیط مشاهده نشد. در این مطالعه نشان داده شد که عوامل رشد پلاکتی نسبت به سرم، سبب افزایش بیشتر تعداد سلول ها می شوند. به علاوه سلول های مزانشیمی کشت داده شده در حضور فاکتورهای رشد پلاکتی، خاصیت استئوژنیک خود را حفظ کردند. تمایز استئوژنیک سلول های مزانشیمی با رنگ آمیزی رسوبات معدنی با Alizarin red و افزایش بیان آلکالین فسفاتاز تایید شد.   نتیجه گیری   عوامل رشد پلاکتی را می توان جایگزین سرم در محیط کشت سه بعدی نمود. این عوامل محیط مناسبی را برای رشد سلول های مزانشیمی فراهم می سازند. توانایی تمایز استئوژنیک سلول های مزانشیمی در این محیط حفظ می شود.   کلمات کلیدی : سلول های بنیادی مزانشیمی، استئوژنزیس، داربست بافتی

Mesenchymal Stem Cells, Osteogenesis, Tissue Scaffolds, سلول های بنیادی مزانشیمی, استئوژنزیس, داربست بافتی