دکتر ناهید رئیسی
دکتر رویا حبیبیان
دکتر خدامراد زندیان

چکید ه   سابقه و هدف   ویروس هپاتیت B یکی از عوامل ایجاد کننده هپاتیت، سیروز کبدی و کارسینوم هپاتوسلولار است که در حال حاضر تنها راه مطمئن پیشگیری از آن، واکسیناسیون می باشد. با توجه به این که یکی از مهم ترین راه های انتقال این ویروس دریافت خون و فرآورده های خونی است، دریافت کنندگان این فرآورده ها همواره در معرض ابتلا به این ویروس می باشند. با توجه به اهمیت موضوع واکسیناسیون در بیماران دریافت کننده فرآورده های خونی، پژوهشی در مورد ارزیابی سطح و دوام ایمنی این بیماران انجام و موارد نیازمند به تجدید واکسیناسیون مشخص شد.   مواد وروش ها   در این مطالعه که از نوع مقطعی بود، ۹۳ بیمار دریافت کننده فرآورده های خونی شامل ۸۳ بیمار تالاسمی، ۵ بیمار هموفیلی و ۵ بیمار مبتلا به کم خونی فانکونی به صورت نمونه گیری آسان انتخاب و نمونه خون آن ها از نظر آنتی ژن سطحی هپاتیت (HBsAg)B ، آنتی بادی علیه آنتی ژن سطحی (HBsAb) و آنتی بادی علیه قسمت مرکزی (Core) هپاتیت (HBcAb)B مورد آزمایش قرار گرفت. نهایتا بر اساس تیتر HBsAb بیماران را به سه گروه ایمن، با ایمنی نسبی و غیر ایمن تقسیم بندی شدند و موارد با ایمنی نسبی و فاقد ایمنی جهت انجام واکسیناسیون مجدد معرفی گردیدند. در بیمارانی که واکسینه شده بودند زمان آخرین تزریق واکسن ثبت شد و ارتباط این زمان با سطح ایمنی بیماران از طریق آزمون کای دو (Chi-square) و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته ها   از بیماران مورد بررسی، ۵ بیمار سابقه دریافت واکسن هپاتیت B نداشتند و یا واکسیناسیون ناقص داشتند که از مطالعه حذف و ۸۸ مورد واکسیناسیون کامل شده بودند که از این بیماران ۲۵ بیمار (۵/۲۸ درصد) غیر ایمن، ۱۱ بیمار(۵/۱۲ درصد) ایمن نسبی بودند و ۵۲ نفر(۵۹ درصد) ایمنی کامل داشتند. در بیماران واکسینه شده، بین سطح ایمنی با مدت زمان سپری شده از آخرین نوبت واکسن ارتباط معنی داری به دست آمد به این صورت که در ۸۲ درصد افراد واکسینه شده با گذشت ۵ سال یا کمتر از آخرین نوبت واکسن، ایمنی کامل وجود داشت(۰۵/۰ p< ). در حالی که این رقم در افراد با سابقه واکسیناسیون بیش از ۵ سال به ۷/۳۵ درصد رسیده بود.   نتیجه گیری   با توجه به این که ابتلا به هپاتیت B در دریافت کنندگان فرآورده های خونی مشکلی به مشکلات بیماران اضافه می نماید، مشخص شدن وضعیت ایمنی این بیماران و ایمن سازی آن ها از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به دلیل ارتباط معنی دار بین گذشت زمان و کاهش سطح آنتی بادی محافظ، واکسیناسیون مجدد پس از ۵ سال از دریافت آخرین نوبت واکسن در این افراد توصیه می گردد.   کلمات کلیدی : هموفیلی، تالاسمی، واکسیناسیون، انتقال خون

Array, Hemophilia, Thalassemia, Vaccination, Transfusion, Array, هموفیلی, تالاسمی, واکسیناسیون, انتقال خون