محمد نریمانی - استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی
سعید صادقیه اهری - دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
علی اسماعیلی نژاد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی محقق اردبیلی
اسماعیل سلیمانی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی

چکید ه   سابقه و هدف   نظام های سلامت دنیا، با دغدغه تامین خون سالم و روند رو به رشد نیاز به این عنصر حیاتی روبرو هستند. اهدای خون به عنوان یک رفتار مطلوب اجتماعی، متاثر از ویژگی های انسانی بوده و می تواند نمادی از سرمایه اجتماعی هر کشوری باشد. در این تحقیق رفتار نوع­دوستی، حس همدلی و مسوولیت پذیری اجتماعی در دو گروه افراد داوطلب اهدای خون و افراد غیر داوطلب بررسی شده است.   مواد و روش ها   مطالعه حاضر از نوع مقطعی - مقایسه­ای و جامعه آماری پژوهش، کلیه مردان داوطلب اهدای خون در پایگاه انتقال خون اردبیل بودند. دو گروه ۳۰ نفره از بین داوطلبان اهدای خون و افراد غیر داوطلب، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. از پرسشنامه های رفتار نوع دوستانه، مقیاس بهره همدلی و پرسشنامه شخصیتی به عنوان ابزار استفاده شد و داده ها جمع­آوری گردید. داده­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل واریانس چند متغیری( MANOVA ) تجزیه و تحلیل شدند.   یافته ها   نتایج نشان داد میانگین نمره مسوولیت پذیری اجتماعی در دو گروه داوطلب و غیر داوطلب اهدای خون به ترتیب ۱۳/۴ ± ۹۳/۲۸ و ۶۸/۳ ± ۱۳/۲۴ می باشد. میانگین متغیرهای نوع­دوستی، همدلی و مسوولیت پذیری اجتماعی در گروه داوطلب بیشتر از افراد غیر داوطلب اهدای خون بود. هم چنین بین نوع­دوستی، حس همدلی و انگیزه مسوولیت پذیری اجتماعی رابطه مثبت معناداری وجود داشت.   نتیجه گیری   رفتار نوع­دوستی، حس همدلی و انگیزه مسوولیت پذیری اجتماعی در افراد داوطلب اهدای خون بیشتر از افراد غیر داوطلب می باشد، لذا با شناسایی افراد نوع دوست، همدل و مسوولیت پذیر می توان زمینه گسترش اهدای خون را فراهم آورد.

Key words: Blood Donors, Empathy, Social Responsibility, Altruism Dictionary, کلمات کلیدی : اهداکنندگان خون, همدلی, مسوولیت پذیری اجتماعی, نوع­دوستی