لیلا مدقالچی - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
نیما معماری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
زهرا عزتی کرعلیا - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

تفکر اصلی ترین ویژگی انسان است که او را از سایر موجودات متمایز می کند و از مهم ترین عواملی است که در پرورش خلاقیت تاثیرگذار می باشد. تفکر انواع مختلفی دارد، در این پژوهش تفکر همگرا و واگرا به عنوان یکی از تقسیم بندی های انواع تفکر که در پرورش خلاقیت افراد نقش ایفا می کنند؛ مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ابتدا تفکر، خلاقیت و در یک جمع بندی کلی شاخص ها و ویژگی های تفکر همگرا و واگرا ارائه شده است. سپس براساس این شاخص ها نمونه های مصداقی پژوهش، مورد تحلیل قرار گرفته اند. جامعه ی آماری پژوهش، متشکل از دانشجویان درس مقدمات طراحی ۲ دانشگاه هنر اسلامی تبریز هستند. بخش اول مطالعات با رویکرد کیفی و روش توصیفی-تحلیلی و بخش مطالعات میدانی با استفاده مصاحبه انجام شده است. نتایج نشان از سیر صعودی بهره گیری از تفکر خلاق در کارهای دانشجویان از ابتدا تا انتهای یک ترم تحصیلی را که عوامل گوناگونی بر این روند تاثیرگذار بوده است. بر اساس یافته ها می توان بیان کرد که نوع تفکر و میزان خلاقیت افراد، آموزش صحیح در نظام های آموزشی، نقش اساتید و حضور سایر دانشجویان و هم چنین تبادل نظر می تواند در تفکر دانشجویان، خلاقیت آن ها و روند طراحی معماری تاثیرگذار باشد. همچنین بهترین حالت پرورش خلاقیت افراد، استفاده از هر دو تفکر همگرا و واگرا می اشد.

خلاقیت، تفکر همگرا، تفکر واگرا، طراحی معماری، مقدمات طراحی