امین رستمی زرین آبادی - دانش آموخته زمین شناسی زیست محیطی دانشگاه صنعتی شاهرود
گیتی فرقانی - استادیار دانشگاه صنعتی شاهرود
غلامحسین کرمی - دانشیاردانشگاه صنعتی شاهرود

در این پژوهش اثر سازندهای زمینشناسی و فعالیتهای کشاورزی در کیفیت آبهای زیرزمینی دشت رومشگان بررسی شده است. به این منظور ٢۵ نمونه از آبهای زیرزمینی این منطقه با پراکندگی مناسب در تمام طول دشت جمع آوری شده است. پارامترهای هدایت الکتریکیEC)اسیدیتهpH) و دما در محل نمونه برداری اندازه گیری شدند. به منظور ارزیابی نقش سازندهای منطقه بر کیفیت منابع آب زیرزمینی، غلظت کاتیونها (کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم) و آنیونهای اصلی (کلر، سولفات و بی کربنات) تعیین شد و شاخص اشباعSI)کانیهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمدهنشان میدهد که یونهای بیکربنات، سدیم، کلر و سولفات (به ترتیب ناشی از هوازدگی شیمیایی کربناتها، هالیت و ژیپس) یونهای غالب در آبهای زیرزمینی مورد مطالعه هستند. غلظت یونهای کلر وسولفات در آب زیرزمینی موجود در مناطق متأثر از سازند گچساران بسیار بیشتر و شاخص اشباعیونهای هالیت، ژیپس و انیدریت در این مناطق منفی است. به منظور یافتن اثر فعالیتهای کشاورزی برکیفیت آب زیرزمینی منطقه رومشگان، غلظت نیترات و فسفات در این آبها و رابطه یونهای مختلف بانیترات و کل مواد جامد محلول تعیین گردید. نتایج به دست آمده نشان میدهد که در مناطق میانیدشت رومشگان، غلظت نیترات آبهای زیرزمینی بیشتر از میزان استاندارد سازمان بهداشت جهانی(WHO ،۵٠mg/l)باشد که این امر نشانگر تأثیر فعالیتهای کشاورزی بر کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت است. نوع محصولات کشت شده و نیاز متفاوت آنها به کود، سبب تفاوت غلظت نیترات در قسمتهای مختلف دشت رومشگان شده است.

آب زیرزمینی، هیدروژئوشیمی، کیفیت، رومشگان