اعظم sajjadi a - department of surgary internal, faculty of nursing, military university of medical sciences, tehran, iran
بهناز farmahini farahani b - faculty of nursing amp;amp; midwifery, medical branch of islamic azad university, tehran, iran
سیمین esmailpoor zanjani s - faculty of nursing amp;amp; midwifery, medical branch of islamic azad university, tehran, iran
بنفشه dormanesh b - department of nephrology, faculty of medicine, aja university of medical sciences, tehran, iran
محمد zare m - faculty of medicine, medical branch of islamic azad university, tehran, iran

اهداف: خستگی از شایع­ترین عوارض جانبی است که به­عنوان یکی از مهم­ترین تنیدگی­زاها شناخته شده و به­صورت شکایت ناتوان­کننده بیان می­شود. این پژوهش با هدف تعیین عوامل موثر بر میزان خستگی در بیماران تحت درمان با همودیالیز انجام شد. روش­ها: این پژوهش توصیفی همبستگی در یکی از دانشگاه­های علوم پزشکی شهر تهران در سال ۱۳۸۸ انجام شد. ۵۶ بیمار همودیالیزی به­روش نمونه­گیری آسان در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع­آوری داده­ها "مقیاس شدت خستگی" و پرسش­نامه اطلاعات فردی مبنی بر خصوصیات جمعیت­شناختی، اطلاعات مربوط به بیماری و یافته­های پاراکلینیکی بود. داده­ها در نرم­افزار SPSS ۱۴ با استفاده از آزمون­های تی زوجی و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها: میانگین خستگی در کل نمونه­ها ۱/۵ بود. زنان، افراد بیوه و فاقد شغل خستگی بالاتری را گزارش نمودند. با کاهش سطح تحصیلات و درآمد و نیز افزایش سن، سابقه دیالیز و ابتلا به نارسایی مزمن کلیه ، میزان خستگی افزایش یافت؛ این تفاوت­ها فقط بر حسب جنس، درآمد و سابقه ابتلا به نارسایی مزمن کلیه معنی­دار بودند. در افراد دارای هموگلوبین ۱۴-۱۲ گرم بر دسی­لیتر، فشارخون سیستولی بالاتر از ۱۶۰ میلی­مترجیوه، اوره کمتر از ۳۰ و کراتینین ۸-۶ میلی­گرم بر دسی­لیتر با کاهش وزن حدود ۵/۱-۱ کیلوگرم طی دیالیز، میزان خستگی کمتر اما غیرمعنی­دار مشاهده شد. نتیجه­گیری: بیشتر بیماران دیالیزی از میزان بالای خستگی رنج می­برند. به­منظور ارتقای کیفیت زندگی این بیماران، لزوم آگاهی بیشتر مراقبان بهداشتی از نحوه تعیین میزان خستگی­، شیوع­، عوامل خطر، عوارض و استراتژی­های کاهنده خستگی، احساس می­شود.

Keywords, Fatigue, Renal Failure, Hemodialysis, کلیدواژه ها, خستگی, نارسایی کلیه, همودیالیز