حبیب مولاخواه، افشین ذاکری* . - .

هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر ترکیبی پروبیوتیک، آنزیم لاکتاز و آنتی بادی اختصاصی بر بهبود هیستومورفولوژی ارگان های لنفاوی و بهبود فاکتورهای سیستم ایمنی هومورال در جوجه های گوشتی بود. بدین منظور،  ۹۶ قطعه جوجه ی گوشتی نژاد راس واریته ۳۰۸، در قالب دو گروه ۴۸ تایی شامل ۴ تکرار ۱۲ قطعه ای در هر گروه در نظر گرفته شد. جهت ارزیابی ایمنی هومورال از هر تکرار ۲ قطعه جوجه بطور تصادفی انتخاب و در روزهای ۹، ۲۳ و ۴۲ پرورش از ورید بالی به میزان ۲ سی سی خون اخذ گردید و تست HI بعمل آمد. برای بررسی هیستومورفولوژی ارگان های لنفاوی در پایان دوره از هر تکرار دو قطعه بصورت تصادفی انتخاب و بعد از کشتار جهت بررسی به آزمایشگاه بافت شناسی ارجاع داده شد. بعد از بررسی های بعمل آمده اختلاف معنی دار آماری از نظر میزان تیتر آنتی بادی تولیدی در روز ۹ بدست نیامد (۰۵/۰ p >) ولی این اختلاف در روزهای ۲۳ و ۴۲ روزگی بسیار معنی دار بود (۰۱/۰p<). مطالعات هیستوموروفولوژیکی ارگان های لنفاوی در بورس فابریسیوس، طحال و تیموس در مورد برخی از شاخص ها مثل ارتفاع چین های بورس معنی دار بود (۰۵/۰ p<) ولی در اکثر فاکتورها اختلاف معنی داری نشان داده نشد. نتایج این مطالعه نشان داد که ترکیب مورد آزمایش می تواند بر سیستم ایمنی هومورال کاملا موثر باشد و از طرفی دیگر چون هیچ باقی مانده دارویی در گوشت طیور به جا نمی گذارد لذا می توان به عنوان جایگزینی موثر برای آنتی بیوتیک های محرک رشد استفاده گردد.

پروبیوتیک, آنتی بادی های اختصاصی, ارگان های لنفاوی, سیستم ایمنی هومورال, جوجه های گوشتی