رضا خیراندیش، محمدحسین رادفر، شهرزاد عزیزی، امین م . - .

انگل­های دستگاه گوارش به دلیل بروز اسهال و عفونت­های تحت بالینی سبب کاهش وزن و تولید  به ویژه در نشخوارکنندگان کوچک می شوند. انگل پارابرونما اسکریابینی یکی از شایع­ترین نماتودهای شیردان است. تاکنون مطالعه­ای در خصوص آسیب شناسی این انگل و مرحله­ توقف رشد لاروی انگل پارابرونما صورت نگرفته است. در مطالعه حاضر، با مراجعه به کشتارگاه، ۱۱۸۹ شیردان نشخوارکننده کوچک (بدون تفکیک گوسفند یا بز) به صورت تصادفی انتخاب شدند و بطور ماکروسکوپیک از لحاظ وجود انگل­های شیردان بررسی شدند. از نظر ماکروسکوپیک، در سطح شیردان، تخریش های کوچک و گاهی زخم، ضخیم شدن مخاط شیردان و افزایش ترشحات موکوسی قابل مشاهده بود با توجه به نتایج به دست آمده، از مجموع ۱۱۸۹ نمونه­­ی شیردان جمع آوری شده از کشتارگاه کرمان، ۸۰۷ شیردان (%۸۷/۶۷) آلوده به نماتود بودند و ۳۸۲ شیردان (%۱۲/۳۲) هیچ گونه آلودگی به انگل­های کرمی نداشتند. از ۸۰۷ نمونه­ی آلوده به نماتود، ۳۰۷ نمونه (%۸۲/۲۵) فقط به پارابرونما و تعداد ۵۰۰ شیردان (%۰۵/۴۲) علاوه بر پارابرونما به سایر نماتودها نیز آلوده بودند. از مجموع ۳۰۷ نمونه ی خالص آلوده به پارابرونما، تعداد ۲۴۷ شیردان جهت هضم با پپسین و مطالعه پاتولوژیک انتخاب شدند. در آسیب شناسی بافتی، مقاطع مختلف انگل بالغ در لایه ی مخاطی شیردان دیده شد. کاهش سلول­های پریتال غدد، هیپرپلازی سلول­های موکوسی و واکنش التهابی شامل تجمع لنفوسیت­ها و ائوزینوفیل­ها و در مواردی واکنش گرانولوماتوز در اطراف انگل مشاهده گردید. هیچگونه لارو انگل پارابرونما در غدد شیردان در مقاطع پاتولوژیک مشاهده نگردید. نتایج این مطالعه نشان دهنده آلودگی نشخوارکنندگان کوچک استان کرمان به انگل پارابرونما اسکریابینی و وجود جراحات آسیب شناسی در  شیردان بود.

پارابرونما, لارو, آسیب شناسی, گوسفند, بز