منیر آریا - دانشجوی دکتری گروه تاریخ وتمدن اسلامی ،واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد، ایران.
شهربانو دلبری - استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی ، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد، ایران
اردشیر اسدبیگی - استادیار گروه تاریخ وتمدن اسلامی ،واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد، ایران .

سیستان سرزمینی بزرگ وگسترده بوده که در طول تاریخ در زمینه فعالیت های معیشتی ،اقتصادی وکشاورزی بعنوان"انبارغلات وسبد نان خراسان "دارای فراز وفرودهایی بوده است که در این مقاله محققان به بررسی نقش تداوم تاریخی پدیده ها و بلایای طبیعی و رابطه آن با افت اقتصادی وکشاورزی سیستان در تاریخ ایران بعد از اسلام با استفاده از ابزار کتابخانه ای و روش تحقیق تاریخی-تحلیلی خواهند پرداخت. با درنظرگرفتن موارد مطرح شده پرسش اصلی پژوهش حاضر عبارت از: علل رکود تولیدات کشاورزی و افت اقتصادی سیستان در دوران مختلف اسلامی ناشی از چه پدیده ها وبلایای طبیعی بوده اند؟ بررسی های تطبیقی پژوهش براساس متون تاریخی محلی و جغرافیایی ازقبیل:"تاریخ سیستان و احیا الملوک و شجره الملوک" نشان می دهد ،پدیده های طبیعی مانند: فرسایش شدیددر سیستان ، وجود برخان ها ،پدیده ریگ روان ویخ بست،وزش بادهای ۱۲۰روزه سیستان،خشکسالی های پیاپی، شیوع قحطی،وبا وطاعون ناشی از فعالیت های انسانی بوده و در پی آن تخریب مزارع با افت ورکود اقتصادی وکشاورزی سیستان رابطه تاثیرگذار و مستقیمی داشته اند.از دیگر عوامل تاثیر گذار بر رشد و گسترش بلایای طبیعی حملات مغولان وتیموریان در این منطقه بوده که تاثیر بسزایی در افت وتولید وفعالیت های اقتصادی گذاشته و پیامدهای ناگوار این ایلغار ، بسیاری ازسدها، سازه های آبی آسیب دیده وزمینه را برای کاهش وافت فعالیت های اقتصادی وکشاورزی فراهم نموده بودند.

افت, اقتصاد, تداوم بلایا, سیستان, متون محلی