پروانه کونانی - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد، گرایش پترولوژی، پژوهشکده علوم زمین، ساز
مرتضی خلعت بری - استادیار پژوهشکده علومزمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
سیدجعفر عمرانی - استادیار گروه سنگشناسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهرا

تودههای گدازه- گنبدی شکل محدودهی دورفک-بید در شمال سبزوار با سن چینهنگاری نئوژن،سنگهای آتشفشانی ائوسن را قطع و توسط نهشتههای رسوبی پلیوسن و کواترنری پوشیده شدهاند. حاشیهی تودهها از گدازههای با ترکیب بازالت، آندزیت بازالت فیریک و آندزیت جریانی وبخش میانی و گنبدی شکل با ترکیب آندزیت-تراکیآندزیت فیریک، داسیت آفیریک-فیریک، تراکی داسیت فیریک و کوارتز مونزودیوریت تشکیل شده است. اثری از نهشتههای پیروکلاستیک در اطرافاین تودهها دیده نشده و بررسی آنکلاوها نشان از جایگیری آنها درچند مرحله را دارد. بافت غربالی، زونینگ نوسانی و تلاطمی در فنوکریستهای پلاژیوکلاز نشان دهندهی عدم تعادل درجریان تبلور و آمیختگی ماگمایی است. در نمودارهای تمایز ماگمایی، روندهای کالکوالکالن در گدازه- های حاشیهی توده وکالکوالکالن تا کالکوالکالن پتاسیک بالا در بخش میانی تودهها دیده میشوند.در نمودارهای عنکبوتی نرمالیزه با مقادیر استاندارد گوشتهی اولیه، گدازههای بخش حاشیهای تودهها انطباق قابل توجهای با آندزیت- تراکی آندزیت بخش میانی داشته بطوری که هردو گروه دارای غنیشدگی از عناصرSr ،La ،Th ،Ba ،Rbو تهیشدگی واضح ازTi و Nb هستند. در حالی که دستهبندی الگوهای تراکیداسیت و کوارتزمونزودیوریت از بخش میانی تودهها، ضمن اینکه دارای غنیشدگی و تهیشدگی از عناصر یاد شده است ولی از نظم و دستهبندی کمی متمایز تبعیت نمودهاند. علیرغم اینکه چند نمونه در بخش پائینی قلمروی آداکیت پلات شدهاند اما خصوصیاتژئوشیمیایی آداکیتهای شاخص را ندارند. بنظر میرسد که ماگمای مولد این تودهها از ذوب بخشی گوهی گوشتهای بالای صفحهی فرورونده با درجات متفاوت غنیشدگی و به احتمال متاثر از سیالات برخاسته از صفحه فرورونده و یا ذوب بخشی بخشهای مافیک و دگرگون در بالای صفحه فرورونده حاصل شدهاند

توده نیمه عمیق، کالکوالکالن، داسیت، کوارتز مونزودیوریت، آمیختگی