Abdolvahed Safarzaei۱ Abdolvahed Safarzaei - Department of Food Science and Technology, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
reza esmaeilzadeh kenari - Ph.D, Professor, Department of Food Science and Technology, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
Reza Farahmandfar - Ph.D, associate Professor, Department of Food Science and Technology, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran

عصاره گیاهان دارویی دارای ترکیبات موثری نظیر فنلی، آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی می­باشند. جهت استخراج عصاره از گیاهان می­توان از روش های سنتی مانند سوکسله و غرقابی و یا فناوری­های نوین غیر­حرارتی نظیر امواج فراصوت استفاده نمود. نوع روش استخراج بر کمیت و کیفیت عصاره استخراجی تاثیرگذار است. هدف از این مطالعه، بررسی کارایی استفاده از امواج فراصوت در استخراج ترکیبات فنلی و آنتی اکسیدانی برگ و ریشه گیاه داغ قارپوزی در محیط آبی بود. روش آماری سطح پاسخ و طرح باکس بنکن به منظور بهینه سازی فاکتورهای استخراج شامل زمان در سه سطح (۱۰، ۲۵ و ۴۰ دقیقه) و شدت صوت در سه سطح (۴۰، ۷۰ و ۱۰۰ درصد) با حلال آبی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج آزمون های انجام شده با روش آماری سطح پاسخ نشان داد، شدت صوت به عنوان تاثیرگذارترین فاکتور استخراج ترکیبات فنلی و آنتی اکسیدانی از برگ و ریشه گیاه داغ قارپوزی نسبت به زمان فراصوت دهی می باشد به طوری که با افزایش زمان و شدت صوت میزان استخراج این ترکیبات افزایش یافت. شرایط بهینه استخراج ترکیبات فنلی و آنتی اکسیدانی با حمام فراصوت، زمان ۳۶ دقیقه و شدت صوت ۹۱ درصد تعیین گردید. در این شرایط بهینه، میزان ترکیبات فنلی کل برگ و ریشه به ترتیب ۸۰/۲۱ و ۹۶/۱۴ میلی­گرم بر گرم و میزان IC۵۰ برگ و ریشه نیز به ترتیب ۷۵/۱۱ و ۱۷/۵۲ میکروگرم بر میلی گرم بدست آمد.

Extraction, Optimization, Ultrasound, Capparis spinosa, داغ قارپوزی, استخراج, بهینه سازی, فراصوت