الهه زارعی - کارشناسی ارشد پترولوژی
فرامرز طوطی - دکتری پترولوژی دانشگاه اپسالای سوئد، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
سهیل پرخیال - دکتری مکانیک، استادیار گروه مکانیک – دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

طی مطالعات زمین شناسی صورت گرفته بر روی خرده سنگها و مغزههای سه حلقه از چاههای اکتشافی فاز دوم حفاری در میدان زمین گرمایی سبلان- مشکین شهر (چاههایNWS-،NWS-6 NWS-10،7 چهار زون دگرسانی شناسایی شده است که شامل زون دگرسانی فیلیک، آرژیلیک پروپیلیتیک و کلسیتیک میباشد. محاسبه شاخص شیمیایی دگرسانی نشان میدهد که زوندگرسانی فیلیک حدود 30 درصد ، زون دگرسانی آرژیلیک حدود 44.5 درصد و زون دگرسانی پروپیلیتیک حدود 47 درصد دستخوش دگرسانی گرمابی شدهاند. بررسیهای تغییرات جرم عناصر بر اساساکسید بی تحرکAl2O3 نیز نشان میدهد که در تمام زونهای دگرسانی منطقه مقادیر قابل ملاحظهایاز اکسیدهایCaO، MgO،Fe2O3،TiO2و همچنین LFSEاز جمله K , Ba , Cs, Sr, Rb شسته و از سیستم خارج شدهاند. سایر اکسیدها از جملهNa2O, K2O, P2O، MnO و LOI رفتار متفاوتی در زونهای دگرسانی از خود نشان میدهند. در زون دگرسانی فیلیکLREE ها تهی شدگیHREE غنی شدگی وMREE ها تقریبا الگویی معادل سنگ غیر دگرسان نشان میدهند . در زون دگرسانی کلسیک LREE ها ایموبایل هستند در حالی کهHREE و MREE ها غنی شدگی نسبی نشان میدهند. طی دگرسانی آرژیلیکMREE و LREE ها غنی شدگی در حالی کهHREE ها ایموبایل هستند. در زون دگرسانی پروپیلیتیکLREE و MREEها ایموبایل اند وHREE ها غنی شدگی نشان میدهند. با توجه به این نتایج به نظر میرسد در رخسارههای دگرسانی فیلیک، کلسیک و پروپیلیتیک رفتار REE ها به وسیلهی سیالات اسیدی، یونهای کمپلکس کننده مانندCl¯ , So) و در زون دگرسانی آرژیلیک بیشتر به وسیلهی کانیهای ثانویهای که میتوانند میزبانREE ها در ساختارشان باشند، کنترل می شود.

مشکین شهر، زمین گرمایی ، دگرسانی، عناصر نادر خاکی، شاخص شیمیایی دگرسانی، تغییر جرم