Mazyar Esfandiarifard - Graduated Master, Department of Food Science and Technology, Islamic Azad University, Damghan Branch, Damghan, Iran.
seyedhamidreza ziaolhagh - Agricultural Engineering Research Department, Semnan (Shahrood) Agricultural and Natural Resources Research and Education Center , AREEO, Shahrood, Iran.

بره­موم یک ماده صمغی جمع آوری شده توسط زنبور عسل از منابع گیاهی مختلف است. هدف از این تحقیق، ارزیابی فعالیت آنتی­اکسیدانی عصاره بره­موم در روغن آفتابگردان طی زمان نگهداری بود. در این پژوهش، ابتدا ظرفیت آنتی­اکسیدانی عصاره­های اتانولی، متانولی و آبی بره­موم با استفاده از روش DPPH ارزیابی شد. نتایج نشان داد که عصاره متانولی بره­موم بالاترین فعالیت آنتی­اکسیدانی را داشت. سپس غلظت­های مختلف عصاره متانولی (۰، ۵/۰ و ۱ درصد) به روغن آفتابگردان اضافه شده و به مدت ۶۰ روز در دمای ۲۵ درجه سانتی­گراد نگهداری شدند. برای مقایسه عصاره بره موم با آنتی­اکسیدان­های صنعتی، روغن آفتابگردان بازاری حاوی TBHQ نیز تهیه شده و همراه نمونه­ها نگهداری شد. در طی زمان نگهداری، هر ۲۰ روز یک بار، اندیس­های پراکسید (PV)، اسید تیوباربیتوریک (TBARS) و اسیدی اندازه­گیری شدند. داده­های حاصله با استفاده از طرح کاملا تصادفی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که افزودن آنتی­اکسیدان به روغن آفتابگردان منجر به کاهش اندیس­های PV، TBARS و اندیس اسیدی نمونه­ها شد. از این نظر، غلظت ۱ درصد عصاره متانولی بره موم کارآمدتر از غلظت ۵/۰ درصد و آنتی­اکسیدان سنتزی بود. در طی زمان نگهداری، مقادیر اندیس­های اکسیداتیو نمونه­ها به تدریج افزایش یافت. در همه زمان­های مورد مطالعه، بالاترین میزان اکسیداسیون مربوط به روغن خام بود. نتایج ارزیابی حسی نشان داد که اختلاف معنی­داری بین امتیازات طعم، رنگ و پذیرش کلی روغن حاوی عصاره بره­موم و روغن آفتابگردان بازاری وجود نداشت، اما امتیاز مربوط به بو روغن حاوی عصاره بره­موم کمتر از روغن بازاری بود. این گونه به نظر می­رسد که عصاره متانولی بره­موم دارای فعالیت آنتی­اکسیدانی است که می­توان از آن به عنوان یک آنتی­اکسیدان در روغن و محصولات بر پایه روغن طی زمان نگهداری استفاده نمود.

Antioxidant activity Oxidation of oil Propolis Sunflower oil bee products, اکسیداسیون روغن بره موم خاصیت آنتی اکسیدانی روغن آفتابگردان فراورده های زنبورعسل