چکیده نوع فرایند خشک شدن، درجه حرارت خشک شدن و محتوای رطوبت نهایی دانه عواملی هستند که بر استحکام دانه در نتیجه بر ضایعات حاصل از تبدیل تاثیر می­گذارند. در این تحقیق اثر درجه حرارت خشک کردن در دوسطح شامل (۴۰ و C  ° ۶۰)، محتوای رطوبت نهایی دانه در چهار سطح شامل  (۸، ۱۰، ۱۲ و w.b. ۱۴% ) بر روی ضایعات حاصل از تبدیل سه رقم برنج شامل (حسنی، هاشمی و علی کاظمی) متداول در استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت. تبدیل نمونه ها بوسیله پوست کن غلتک لاستیکی و سفید کن سایشی آزمایشگاهی انجام پذیرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده­ها نشان داد که رقم حسنی با اختلاف معنی دار (با میانگین ۲۷/۱۲%) دارای کمترین ضایعات پوست گیری نسبت به ارقام هاشمی (با میانگین ۳۲/۱۵%) و علی کاظمی (با میانگین ۸۶/۱۵%) می­باشد. با افزایش درجه حرارت خشک کردن از ۴۰  به C  ° ۶۰ ، میانگین ضایعات پوست گیری بطور معنی دار از مقدار ۶۲۴/۱۱ به ۶۴/۱۷%، افزایش یافت. افزایش محتوای رطوبت دانه از ۸ الی w.b. ۱۴% باعث کاهش معنی­دار میانگین ضایعات پوست­گیری از ۸۳/۲۰ % به ۶۴/۸ % شد.  در بین ارقام مورد آزمایش، رقم هاشمی از کمترین ضایعات سفید کنی( ۰۵/۲۱%) و حسنی از بیشترین مقدار ضایعات سفید کنی (۲۱/۳۰%) برخوردار بوده است. کاهش درجه حرارت خشک­کنی از  C  ° ۶۰ به C  ° ۴۰، باعث کاهش معنی دار میانگین ضایعات سفید­کنی از مقدار ۳۳/۳۱ به ۶۹/۱۹% شده است. افزایش محتوای رطوبت نهایی خشک کردن دانه از ۸ الی w.b.  ۱۴%، باعث کاهش معنی دار ضایعات سفیدکنی دانه از ۸۴/۳۰ % به ۵۹/۱۹ % شده است.

Moisture content, drying temperature, Key worlds: paddy grain, Waste, husking, whitening, درجه حرارت, محتوای رطوبت, کلید واژگان: دانه برنج, ضایعات, پوستگیری, سفیدکنی