اندازه گیری خواص مکانیکی دانه های غلات از دو جهت حایز اهمیت است، یکی امکان شناسایی دقیقتر بافت دانه گندم که در راستای طبقه بندی آن صورت می گیرد و دیگری بدست آوردن اطلاعاتی که به بهینه سازی ماشین های برداشت و جابجایی دانه می انجامد. در این راستا تحقیق حاضر برای اولین بار روی رقم گندم سرداری انجام پذیرفت. کلیه آزمایش ها با لحاظ چهار سطح از میزان رطوبت و دو نوع گندم سالم و سن زده در ۲۰ تکرار، جمعا به تعداد ۱۶۰ آزمایش با کمک دستگاه آزمون کشش/ فشار تحت بارگذاری شبه- استاتیک انجام گرفت. نتایج این تحقیق مشخص نمود که می توان بر اساس میزان مقاومت مکانیکی، تک دانه های گندم سن زده را از دانه های گندم سالم شناسایی و درصورت نیاز جدا نمود. مناسب ترین رطوبت برای جداسازی بر مبنای چغرمگی رطوبت ۱۲% و بر مبنای نیروی بیشینه رطوبت ۱۴% بر پایه تر می باشد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که دو نوع گندم سالم و سن زده در هر سه صفت مورد مطالعه شامل چغرمگی، نیروی بیشینه و زاویه منحنی، با هم اختلاف معنی دار داشتند بطوریکه میزان نیروی بیشینه مورد نیاز برای گسیختگی دانه سالم به مراتب بیش از دانه سن زده بوده در حالیکه دانه های سن زده به مراتب چغرمه تر از دانه های سالم بودند. این پدیده عمدتا ناشی از بافت پوک دانه سن زده می باشد بطوری که کرنش بیشینه در آن بیش از دو برابر دانه های سالم می باشد. از میان پارامترهای مکانیکی که از آزمون فشاری حاصل می گردد، شامل: نیروی بیشینه، شیب منحنی از مبدا و چغرمگی، مشخص گردید که پارامتر چغرمگی مناسب ترین عامل در تمایز قایل شدن بین دانه های سن زده و سالم می باشد. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد که نیروی بیشینه و کمترین نیروی مورد نیاز برای شکست دانه گندم سن زده به ترتیب معادل ۹۰.۶ و ۷.۳۵ نیوتن می باشد، درحالیکه برای دانه های گندم سالم این مقادیر به ترتیب معادل ۱۲۱.۸ و ۲۸.۳۴ نیوتن می باشند. بر اساس نتایج هیچ نوع اختلاف معنی داری بین گندم های سالم و سن زده از لحاظ پارامترهای فیزیکی وجود ندارد.

Wheat, Mechanical properties, Compression test, Sun pest, Sardary variety, گندم, خواص مکانیکی, سن گندم, آزمون فشاری, رقم سرداری