Seyedeh Parinaz Mobasseri - Department of Food Science and Technology, ACECR Kashmar Higher Education Institute, Kashmar, Iran
Masoomeh Mehraban Sangatash - Department of Food Quality and Safety, Food Science and Technology Research Institute, ACECR Khorasan Razavi Branch, Mashhad, Iran
Hossein Sabet Sarvestani - Department of Food Additives, Food Science and Technology Research Institute, ACECR Khorasan Razavi Branch, Mashhad, Iran

هسته خرما یکی از عمده­ترین ضایعات کشاورزی و مصارف صنعتی خرما می­باشد. هسته خرما در ایران اغلب به عنوان ضایعات دور ریخته شده و یا برای مصارف خوراک دام استفاده می­شود. در این پژوهش هسته خرما مورد بررسی قرار گرفت و محصول با ارزش کربوکسی متیل سلولز با درصد خلوص بالا از آن تولید شد. ترکیبات اصلی تشکیل دهنده هسته خرما سلولز، همی­ سلولز و لیگنین آن هستند که این مجموعه ساختار فیبری مستحکمی را تشکیل می­دهند. در این پژوهش سلولز با تیمار سدیم هیدروکسید و سدیم کلریت از پودر هسته خرما استخراج شد. سلولز استخراجی با استفاده از دو فرایند آلکالی سلولز و اتری سلولز تبدیل به CMC شد. جهت بررسی ساختار CMC از SEM استفاده شد، که حذف ناخالصی­های سطحی الیاف و شکل کروی متورم الیاف نشان دهنده مناسب بودن روش استفاده شده بوده است. برای شناسایی گروه­های کربوکسی متیلی جایگزین شده بر روی سلولز، از طیف­سنجیFTIR  استفاده شد که پیک­های موجود در عدد موج های ۱۴۲۵ و ۱۶۱۲ بر سانتی­ متر، جایگزینی را تایید می­ کند. نتایج بهینه­ سازی نشان داد که در شرایط غلظت سدیم هیدروکسید ۷۹۹/۲۹%، نسبت وزنی سدیم مونوکلرواستیک اسید به سلولز برابر ۱، دمای ۶۸ درجه سلسیوس و زمان واکنش ۱۵۸ دقیقه، بالاترین مقدار درجه استخلاف و درجه خلوص و بازده به دست می­آید که این بالاترین درجه استخلاف و درجه خلوص و بازده به ترتیب مقادیر ۹۷/۰، ۹۹/۹۷ و ۸۰/۱۶۶ درصد می­ باشند. همچنین ویسکوزیته محلوCMC  ۳ درصد در آب با سرعت ۵۰ دور در دقیقه برابر با ۹۳/۳۴۷ میلی پاسکال ثانیه به دست آمد.

Palm kernel, Sodium hydroxide, Sodium monochloroacetic acid, Cellulose, Carboxymethylcellulose, هسته خرما, سدیم هیدروکسید, سدیم مونوکلرواستیک اسید, سلولز, کربوکسی متیل سلولز