Mohammad Rauf Heidarifar - - استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه پیام نور، کرمانشاه

جهانی شدن در حال پیشروی و ایجاد تحول و دگرگونسازی فضای جغرافیایی- سیاسی دنیای فراروی ماست. درحالی که ما هر روز شاهد سرزمینزدایی و مرززدائی حوزههای زندگیمان هستیم؛ بهنظر میرسد که جریانهایی فرامرزی به واسطه پیشرفتهای تکنولوژیکی اخیر بیش از پیش ما را به رویای قالیچه پرنده نزدیک کرده است. فشردگی فضا- زمان، دهکده جهانی، لامکانیها، جهان بدون مرز و بسیاری از مفاهیم دیگر که بیانگر جهانی شدن اقتصاد، فرهنگ، امنیت و البته اطلاعات هست زمانی تحقق مییابد که مرزها و موانع مختلف بیاهمیت و کمرنگ شده باشند. اما بهنظر میرسد که آدمی همیشه شیفته ایجاد گلوگاههای جدید بوده و در این دنیایی که به آلیس در سرزمین عجایب شباهت دارد رویای قالیچه پرنده را به یاس و ناامیدی مبدل ساخته است. این مقاله با رویکردی نو واقعگرایی تلاش دارد تا اثبات نماید که نه تنها موانع و مرزها در مقابل جریانهای فراسرزمینی همانند اطلاعاتی شدن روزافزون فضای جهانی وجود دارد بلکه بهدلیل ماهیت ژئوپلیتیکی و امنیتی جریانهای مختلف اجتماعی – انسانی همانند اطلاعات، تبادل افکار، اندیشه و کالا ایجاد مرزها امری ذاتی میباشد. همچنین ذکر این نکته مهم است که منظور از مرز صرفا مرزهای فیزیکی نبوده بلکه وجود محدودیتها و موانع ساختاری در فضای اطلاعات، اینترنت و غیره کلیت مرزها، حاکمیت و کنترل سرزمینی را به ذهن متبادر میسازد.

ژئوپلیتیک, ژئواکونومی, جهانی شدن, مرز, سرزمین