Hossin Mokhtari Hashi - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس
Mostafa Ghaderi Hajat - کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس

آب عنصری است که وجود آن برای تولید مواد غذایی، توسعه اقتصادی، بقای موجودات زنده و... ضروری است. با وجود اینکه ۷۱ درصد از سطح کره زمین از آب پوشیده شده است، ولی تنها حدود ۸۶/۰ درصد آبهای کره زمین قابل دسترس بوده و برای استفاده انسان مناسب است. امروزه مسائلی نظیر رشد جمعیت، ارتقاء سطح زندگی و بهداشت، گسترش شهر نشینی، گسترش صنایع، کشاورزی و... موجب افزایش مصرف آب شده است، به طوری که مصرف آب نسبت به اوایل قرن بیستم ۱۷ برابر و نسبت به سه قرن قبل ۴۵ برابر شده است. قرار گرفتن منطقه خاورمیانه در کمربند خشک جهان موجب شده تا این منطقه علی رغم دارا بودن ۵ درصد جمعیت جهان تنها ۱ درصد آبهای شیرین قابل دسترس را در اختیار داشته باشد که این منابع آب نیز عمدتا به صورت مشترک مورد استفاده قرار می گیرد و بیش از ۵۰ درصد جمعیت این منطقه در حوضه های آبریز مشترک زندگی می کنند که این مسئله رقابتها و منازعاتی را برای استفاده هرچه بیشتر از این منابع محدود به دنبال دارد.مقاله حاضر به صورت اسنادی و با شیوه توصیفی – تحلیلی، مسائل هیدرو پلیتیک خاورمیانه را در افق سال ۲۰۲۵ میلادی در حوضه های دجله و فرات، رود اردن و رود نیل را مورد بررسی قرار داده است. یافته ها و نتایج این تحقیق نشان می دهد که رشد بالای جمعیت و افزایش تقاضای آب شیرین در این منطقه در کنار محدودیت منابع آبی، در آینده موجب افزایش رقابتها و تنشها بویژه در حوضه رود اردن خواهد شد.

خاورمیانه, بحران آب, هیدروپلیتیک, دجله و فرات, رود اردن, رود نیل