Ali Omidi - استادیار روابط بین الملل، دانشگاه اصفهان

رقابتهای ژئوپلیتیک نقش بسیار مهمی در همگرایی و واگرایی گروهبندیهای منطقه ای ایفا می کند. فلسفه ایجاد آ. سه. آن و اکو بسیار به یکدیگر شبیه است، هر دو سازمان با هدف دوری جستن از کمونیسم و با تشویق غرب تاسیس و تداوم یافتند. ولی پویایی این دو سازمان در طول زمان تا حدودی متفاوت بوده است. در مجموع کارنامه آ.سه. آن در ابعاد مختلف خصوصا بعد اقتصادی درخشان تر از اکو است. به دلیل تفاوت موقعیت ژئوپلیتیک این دو منطقه، قدرتهای بزرگ گرایش بیشتری به مداخله در منطقه اکو از خود نشان داده اند. منافع قدرتهای بزرگ جهان با منافع ایران در افغانستان، آسیای مرکزی و قفقاز همخوانی ندارد و این امر عامل منفی در فرایند همگرایی اکو ایفا می نماید. علی ا یحال، اگر اکو در برنامه های اقتصادی خود موفق عمل کند دخالت منفی قدرتهای خارجی تحت الشعاع آن قرار خواهد گرفت. ژئوپلیتیک آ.سه.آن به گونه ای است که قدرتهای بزرگ در آنجا دچار درگیری منافع نیستند. از طرف دیگر، کشورهای آ.سه.آن نیز با منافع قدرتهای بزرگ رقابت و تضاد ندارند و این امر نقش قدرتهای بزرگ را در همگرایی آ.سه.آن  مثبت کرده است. مقاله حاضر، در تلاش است، به روش تحلیلی و مقایسه ای زمینه های همگرایی و واگرایی را در میان اعضای اکو و اتحادیه آ.سه.آن مورد بررسی قرار دهد.

همگرایی, ژئوپلیتیک, اکو, آ. سه. آن, نظام منطقه ای