جمشید جمالی - کارشناس معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
آوات فیضی - گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شیراز

در مطالعه حاضر پدیده مهاجرت بین استانی در یک بازه زمانی ۴۰ ساله مورد بررسی قرار گرفته است و استانها از لحاظ مهاجرپذیری یا مهاجرفرستی دسته بندی و علل مرتبط با مهاجرتهای بین استانی در ایران با استفاده از مدل رگرسیون کلاس پنهان مورد ارزیابی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش کلیه استانهای ایران میباشند. اطلاعات مورد نیاز از منابع معتبر دولتی (مرکز آمار ایران ، وزارت صنایع ، وزارت جهاد کشاورزی) استخراج شده است. مدل رگرسیون کلاس پنهان استانهای ایران را به دو رده مهاجرپذیر و مهاجرفرست ردهبندی کرد. الگوی مهاجرت بین استانی در بازه زمانی ۱۳۴۵ تا ۱۳۸۵ نشان داد که استانهای تهران ، اصفهان ، قم ، مازندران ، بوشهر، سمنان و یزد رده استانهای مهاجرپذیر را تشکیل میدهند. مهمترین عواملی که با میزان مهاجرت بین استانی در ارتباط بودند عبارتند از: میزان شهرنشینی، سطح تحصیلات ، نسبت جنسی ، بعد خانوار ، ضریب توسعه یافتگی صنعتی و معدنی و نرخ بیکاری. نتایج حاصل از این پژوهش میتواند برای تدوین استراتژیهای مناسب به منظور مدیریت پدیده مهاجرت و کاهش آثار سوء آن مورد استفاده قرار گیرد.

مهاجر بین استانی, میزان خالص مهاجرت, رگرسیون کلاس پنهان