طیبه بلوردی - گروه معارف، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران

دیه یکی از مهمترین احکام و موضوع های بحثبرانگیز در فقه و حقوق اسلامی است که از جنبه های گوناگون، مورد توجه صاحبنظران، فقیهان و حقوقدانان اسلامی قرار گرفته است. دیه، به معنای غرامت یا مجازات مالی معین برای تاوان جنایت برنفس یا عضو. گاهی به دلیل آسیبی که به اعضای بدن وارد می شود منفعت آن عضو از بین میرود، مرتکب و مجرم لازم نیست که دیه کل آن عضو را پرداخت کند، همچنین ملزم به پرداخت دیه منافع اعضای بدن است. این نوشتار به بررسی تداخل دیه اعضا و دیه منافع در یکدیگر از منظر فقه و حقوق است. به نظر میرسد منافع اعضای داخلی بدن نیز همچون منافع اعضای خارجی است و در زوال این منافع به وجوب دیه یا ارش حکم میشود. در تعدد جنایت بر منفعت و نفس، صرفه نظر از اینکه با یک ضربه ایجاد شده باشد یا با ضربات متعدد، چنان چه مرگ در اثر سرایت تمام صدمات باشد، حکم به یک دیه نفس کافی است و چنانچه مرگ تنها به دلیل سرایت برخی از صدمات باشد، حکم به تعدد دیه، یعنی دیه صدمات غیر مسری، علاوه بر دیه نفس، لازم است.

تداخل، دیه، اعضا، منافع، دیه منافع.