علی صابری - سازمان توسعه برق ایران,
بخشعلی صابری - شرکت توزیع نیروی برق استان اردبیل - دانشگاه تبریز
شنتیا صفوی - سازمان توسعه برق ایران,

با توجه به اهمیت انرژی برق در رفاه خانوار که منجربه افزایش روزافزون تقاضای برق بویژه در بخش خانگی می گردد ولی به علت عدم تولید کافی انرژی الکتریکی باعث کاهش سهم بخش صنعتی ودر نتیجه کاهش رفاه ناشی از کاهش تولید کالاهای صنعتی ونیز کاهش درآمد نیروی کار می گردد. شناخت تابع تقاضای برق در بلند مدت می تواند افراد سیاست گذار در این بخش را به جهت بررسی مقدار تاث یر حذف یارانه حامل های انرژی یاری کند.در این مقاله سعی شده است تا تقاضای برق خانگی در ایران، با تکیه بر مطالعات خارجی و روش های جدید،و با استفاده از داده های جمع آوری شده از بانک مرکزی و ترازنامه های انرژی ، برآورد و آثار میان مدت و بلند مدت هدفمندی یارانه ها بر مقدار تقاضا ی برق خانگی در ایران را مورد تحل ی ل قرار دهد .برای استخراج روند بلند مدت از روش هودریک پرسکات(فیلتر HP ) استفاده شده و بعد از خارج کردن جزء دوران از سری های زمانی، از آزمون دیکی فولر تعمیم یافته ADF برای مشخص شدن درجه هم انباشتگی بهره گرفته و رابطه بین آنها با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی OLS برآورد گردیده است. نتایج نشان می دهد گاز به عنوان کالای جانشین برق بوده و در بلند مدت افزایش قیمت گاز، سرعت افزایش تقاضای برق را زیادتر می کند بنابراین نسبت قیمت برق به قیمت گاز طبیعی بعد از حذف یارانه ها در تعیین مقدار تقاضای ب رق موثر می باشد و نیز تفاضل مرتبه اول تقاضای برق با شاخص قیمت لوازم خانگی رابطه منفی دارد بنابراین افزایش در قیمت لوازم خانگی(ناشی از افزایش نرخ ارز و تورم و افزایش قیمت تمام شده ناشی از حذف یارانه حامل های انرژی)، سرعت افزایش تقاضای برق را کاهش می دهد و بیان می کند که دو کالا مکمل همدیگر می باشند. با افزایش یک واحد در تفاضل مرتبه اول درآمد سرانه ناشی از واریز یارانه به صورت نقدی به حساب افراد ( به عنوان شاخص تغییر رفاه)، با فرض ثبات در متفیرهای دیگر، تغییر در تقاضای برق به میزان 0,81 افزایش می یابد، بنابراین انتظار می رود با حفظ شرایط موجود (کاهش ارزش پول ملی و تثبیت نرخ ارز، افزایش درآمد سرانه ناشی از واریز یارانه های نقدی و نیز با فرض انتخاب ق یمت گاز طبیعی بالاتر از نرخ تعادلی بازار)تقاضای برق در سال آینده افزایش یافته و نی از به سرما یه گذار ی و تولید بیشتر این کالا می باشد.در میان مدت، جزء ادواری متغیرها (انحراف از روند بلندمدت) بیانگر آن می باشد، درآمد سرانه به عنوان متغیر همراه، قیمت گاز به عنوان متغیر پیشرو و قیمت اثاث و لوازم خانگی به عنوان متغیر پسرو نسبت به تقاضای برق در بخش خانگی می باشندو گرایی مناسب در ح ین انجام هدفمندی یارانه ها در اختیار قرار می دهد.

حذف یارانه حامل های انرژی، روش حداقل مربعات معمولی OLS ، روش هودریک پرسکات HP ، آزمون ریشه واحد ADF ، تابع تقاضای برق در بخش خانگی