- دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
- استادیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

چکیده  هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر روش­های استخراج غرقابی و سوکسله و استخراج به کمک فراصوت (زمان­های ۰، ۱۰، ۲۰  و ۳۰ دقیقه) بر بازده استخراج، میزان فنل کل، خواص ضداکسایشی و ضدمیکروبی عصاره اتانولی پودر دانه بزرک بود. نتایج به دست آمده، نشان داد که بازده استخراج به روش سوکسله به طور معنی­داری (p <۰.۰۵) نسبت به روش غرقابی بیشتر می­باشد. نتایج تیمارهای مختلف زمانی فراصوت نیز بیانگر اثر معنی­دار زمان اعمال تیمار فراصوت از صفر تا ۲۰ دقیقه، بر افزایش بازده استخراج در هر دو روش سوکسله و غرقابی بود. به علاوه میزان  فنل کل در روش سوکسله نسبت به روش غرقابی به طور معنی­داری بیشتر بوده (P <۰.۰۵) و زمان­های ۱۰ و ۲۰ دقیقه اعمال فراصوت در هر دو روش استخراج، نیز تاثیر معنی­داری (P <۰.۰۵) بر افزایش مقدار این ترکیبات داشته است. به علاوه اعمال زمان­های مختلف فراصوت، اثر افزایشی معنی­داری (P <۰.۰۵) را در غلظت­های ۵۰ تا ۱۵۰ پی­پی­ام، بر درصد مهار رادیکال­های آزاد عصاره اتانولی نشان داد. مطابق نتایج حاصل از بررسی قطر هاله عصاره به دست آمده از روش سوکسله همراه با اعمال امواج فراصوت به مدت ۳۰ دقیقه (بالاترین فعالیت ضداکسایشی)، مشخص شد که این عصاره بر رشد باکتری­های ایکلای و استافیلوکوکوس اورئوس با قطر هاله به ترتیب ۹ و ۶ میلی­متر، اثر بازدارندگیدارد.

کلید واژگان: دانه بزرک, عصاره اتانولی, روش استخراج, فراصوت, ترکیبات زیست-فعال