چکیده یکی از شاخص های ارزیابی بهداشت و کیفیت شیر ، شمارش تعداد سلول های سوماتیک شیر خام است. با توجه به جایگاه تولید شیر در استان خراسان رضوی و ارزش غذایی آن در تغذیه مردم تحقیقی به منظور بررسی تعداد سلول های سوماتیک شیرهای خام تولیدی در استان خراسان رضوی و تاثیر آن بر ترکیبات شیر انجام گرفت. دراین مطالعه ۱۲۳ نمونه از مخازن شیر ۴۱ دامداری در استان خراسان رضوی در سال ۱۳۸۵ مورد بررسی قرار گرفتند ( برای هر دامدار حداقل ۳ نمونه درماه اندازه گیری و میانگین آنها در ماه مورد نظر ثبت شد). ترکیبات شیر  و تعداد سلول های سوماتیک  مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین میزان اسیدیته در فصول مختلف سال وجود نداشت ( ۰۵/۰ p< ). مقدار چربی در فصل بهار کمترین و در فصل زمستان بیشترین مقدار را دارا بود. نمونه های شیر، مقدار پروتئین یکسانی در فصل های زمستان و پاییز داشتند ولی این مقدار در فصول تابستان و بهار بیشتر بود ( ۰۵/۰ p< ). با وجودی که بیشترین تعداد سلول های سوماتیک در ماههای تیر و مرداد مشاهده شد ولی اختلاف معنی داری بین ماههای مختلف سال وجود نداشت ( ۰۵/۰ P< ). نتایج تحقیق مشخص نمود که تعداد سلول های سوماتیک رابطه منفی با اسیدیته(p<۰.۰۱)، و درصد چربی(p<۰.۰۵) داشتند ولی ارتباط آن با مقدارپروتئین شیربه صورت خطی و مثبت بود(p<۰.۰۰۱ ). بررسی ارتباط بین دو روش شمارش سلول های سوماتیک یعنی روش شمارش مستقیم میکروبی و دستگاه Somatos نیز مبین وجود یک رابطه خطی مثبت بین این دو روش بود (۹۱/۰ = R۲ ).

Bulk milk somatic cell counts, Milk composition, Correlation, Khorasan Razavi, پروتئین, کلید واژگان : شیر, سلول های سوماتیک, چربی, اسیدیته