Elahe Mansoori - دانشجوی دکتری علوم و صنایع غذایی پژوهشکده علوم و صنایع غذایی
Mahboobeh Sarabi Jamab - استادیار گروه زیست فناوری مواد غذایی پژوهشکده علوم و صنایع غذایی
Behrooz Ghorani - استادیار گروه نانوفناوری مواد غذایی پژوهشکده علوم و صنایع غذایی
Seyed Ahmad Mohajeri - استادیار گروه فارماکودینامی و سم شناسی دانشکده داروسازی و مرکز تحقیقات علوم دارویی دانشکده داروسازی و مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

چکیده ایمپرینت مولکولی روشی نوین در تهیه مواد بسپاری (پلیمری) است به نحوی که ساختار نهایی دارای مکان­هایی برای شناسایی مولکول هدف می­باشد. امروزه بسپارهای ایمپرینت شده به عنوان جاذب­هایی گزینش کننده و انتخابگر در فرایندهای تجزیه ای، تشخیصی و در  سامانه های نوین دارورسانی مطرح شده اند. به طور کلی، تغلیظ و جداسازی یک ترکیب از نمونه­ی طبیعی یا آزمایشگاهی (به منظور  تجزیه کمی یا کیفی و نیز کاربردهای غذایی یا دارویی) مستلزم حذف سایر ترکیبات شیمیایی موجود در آن نمونه است و روش­های موجود در این زمینه، به ویژه در مورد ترکیبات پیچیده، دارای مزایا و معایبی است که کاربرد آن­ها را محدود می­نماید. استفاده از  بسپارهای ایمپرینت شده در انواع روش­های پیش تغلیظ و جداسازی، به دلیل اختصاصیت، دقت و تکرار پذیری بالا، در حال توسعه بوده و تاکنون در علوم مختلفی همچون صنایع غذایی، دارویی، زیست محیطی، صنعتی، نظامی و برای جداسازی مولکول­های مختلفی همچون داروها، قندها، اسیدهای آمینه، توکسین­ها، آفت کش­ها، عوامل شیمیایی جنگی و نیز به عنوان اجزاء تشخیصی در حسگرها بکار گرفته شده است. با وجود سهولت و قابلیت­های منحصر به فرد این  روش، ایمپرینت مولکولی در ایران به ویژه در حوزه صنایع غذایی چندان شناخته شده نیست و گسترش و تجاری سازی آن نیازمند تحقیقات بیشتر در این زمینه می­باشد. در این مطالعه، مفهوم ایمپرینت مولکولی، روش­های به کارگرفته شده در تولید و بررسی ساختار  بسپارهای ایمپرینت شده و کاربرد این بسپارها در نمونه­های غذایی مورد بررسی قرار گرفته است.

Key words: Molecularly imprinted polymer (MIP), Template, Molecular recognition, Food samples, مولکول هدف, شناسایی مولکولی, نمونه های غذایی, کلید واژگان: بسپار ایمپرینت شده