علی آقایی - دانشجوی دکتری، مالی گرایش بیمه، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
حسین حسن زاده سروستانی - استادیار، گروه مالی، دانشکده معارف اسلام و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
سید محمدهادی سبحانیان - استادیار، گروه آموزشی مدیریت بانک، بیمه و گمرک، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

دولت‎ها برای اینکه بتوانند وظایف اصلی خود از قبیل تامین بهداشت، آموزش و امنیت جامعه را انجام دهند، نیاز به درآمد دارند. این درآمد می‎تواند به اشکال مختلفی تامین شود که هرکدام اثرات خاص خود را دارد. یکی از راه‎های کسب درآمدهای پایدار برای دولت استفاده از ظرفیت مالیات است. دولت می‎تواند با طراحی سیستم‎های مالیات‎ستانی در بازارهای دارایی درآمد خود را تامین کند و بازار سرمایه نیز جزء بازارهای هدف دولت خواهد بود. بنابراین، سوال اصلی پژوهش به این صورت است: سازوکار مناسب گرفتن مالیات از معامله‎گران بورس اوراق بهادار تهران چگونه است؟برای پاسخ به این پرسش، ضمن بررسی سیر تاریخی موضوع پژوهش در ایران و تجربیات موفق کشورهای هدف، با طراحی پرسش‎نامه نظرات خبرگان مالیه عمومی و بازار سرمایه در قالب مصاحبه‎های مجزا دریافت شد و با استفاده از روش تحلیل مضمون ایده‎های مطروحه در قالب مضامین پایه داده‎های مورد نیاز برای طراحی سازوکار گرفتن مالیات در بورس اوراق بهادار تهران را فراهم کرد.در پایان، نتایج تحقیق در ده حوزه دسته‎بندی شده و مضامین سازمان‎دهنده را تشکیل دادند. سپس مضامین یادشده در قالب ملاحظات الزامی اجرای سازوکار پیشنهادی در سه بخش اقدامات کوتاه‎مدت، میان‎مدت و بلندمدت دسته‎بندی شدند. در پایان با توجه به ملاحظات یادشده، سازوکار پیشنهادی در سه دسته مجزا از پایه‎های مالیاتی تبیین شد.

مالیات, تامین مالی دولت, بودجه, بازار سرمایه