علیرضا لشکری - دکترای تخصصی، استادیار، گروه اقتصاد، پژوهشکده علوم اجتماعی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

در دو قرن اخیر در علوم انسانی، و به‎ویژه اقتصاد، موضوع چگونگی و چرایی انتخاب، دامنه رو به ‎گسترشی داشته و حوزه‎های بیشتری از دانش اجتماعی را متاثر کرده است. چگونگی و چرایی تعریف انتخاب در دانش اقتصاد بیشترین تاثیر را بر شکل‎گیری مفهوم کمیابی داشته و بدین‎ترتیب شاکله کلی اقتصاد در منظومه فکری نوین خود مرهون تعریف انتخاب است. در شاخه‎های دیگر علوم انسانی نیز با عنایت به مفهوم انتخاب، مفاهیمی مانند کنترل انتخاب و تنظیم‎گری رفتار انسان بیش‎ازپیش موردتوجه دانشمندان قرار گرفته است. این مقاله با روش بررسی اسنادی و با استفاده از روش تحلیل محتوا، پس از بحث در مورد معنای انتخاب در اقتصاد متعارف و کمیابی مترتب بر آن، در جستجوی معنای انتخاب در اقتصاد اسلامی و تاثیر آن بر مفهوم کمیابی و درنتیجه جایگاه آن در شکل‎گیری مباحث تولید و توزیع می‎باشد. این مقاله نتیجه می‎گیرد رفتار انسان‎ها در هر نظام فکری نمی‎تواند گسسته از غایت و هدف رفتار در آن نظام باشد. در نگرش اسلامی، انسان و جهان، غایتمند و درراستای کمال و قرب به خداوند آفریده شده است و تمامی مقدمات و لوازم و مواهب این حرکت در نظام خلقت تعبیه شده است و انتخاب و کمیابی، دراین‎چارچوب، معنایی متفاوت از معنای پذیرفته‎شده در اقتصاد رایج و متناسب با دیدگاه جانشینی انسان و مسئولیت‎پذیری او دارد.

انتخاب, منابع, خواسته, نیاز, هدف, کمیابی