ساناز شکرالهی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهی
اکبر مستاجران - عضوهیئت علمی دانشگاه اصفهان

گیاه آفتابگردان Helianthus annuus L. با داشتن حدود 50-40درصد روغن با کیفیت مطلوب یکی ازمهمترین گیاهان زراعی روغنی درجهان است افتابگردان درحدود یک سوم ازسطح زیرکشت دانه های روغنی را درایران عمدتا استانهای گلستان و مازندران به خود اختصاص داده است گیاهان این مناطق به دلیل بارندگی غیریکنواخت اکثرا با تنش هیپوکسی روبرو می باشند تنش هیپوکسی منجر به کاهش بیوماس گیاه شکل گیری اشکال اکسیژنی فعال ros و تنش اکسیداتیو درسلول می گردد ROS ها اساسا رادیکال هیدروکسیل و اکسیژن منفرد با حمله به اسیدهای چرب پلی غیراشباع PUFA سبب پراکسیداسیون لیپیدهای غشا و تخریب سلول میگردند دراین مطالعه اثرتنش هیپوکسی کوتاه مدت روی شدت بیوماس و مقاومت و حساسیت ارقام به غرقابی موردب ررسی قرارگرفت ارقام مختلف افتابگردان لاکومکا رکورد پروگرس و هایسان 33 درمحیط هیدروپونیک کشت گردید و درهفده بزرگی 4 روز تنش هیپوکسی از طریق تزریق گاز N2 به محیط هیدروپونیک و حذف اکسیژن اعمال گردید. نمونه های گیاهی از روز اول تا چهارم از شروع تنش برداشت شده و پارامترهای رشد اندازه گیری گردید نتایج نشان داد که تنش هیپوکسی منجر به کاهش بیوماس ریشه و برگ درچهاررقم افتابگردان شد.

گونه های اکسیژنی فعال، ROS- مالون دالدهید، MDA-اسیدهای چرب پلی غیراشباع PUFA