اکبر همتی - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

یکی از چالش های مهم در زراعت لوبیا، کاهش کارآیی مصرف آب آبیاری خصوصا در شرایط تنش خشکی است. با توجه به کاهش هم زیستی در شرایط خشکی، شناسایی رقم لوبیا و سویه ی باکتری ریزوبیوم مناسب بسیار حایز اهمیت است.  برای بررسی این موضوع، در یک آزمایش کرت های خردشده عاملی سه رژیم آبیاری شامل، حذف یک دور آبیاری در مرحله رشد رویشی(S۱)، حذف دو دور آبیاری قبل و بعد از گل دهی(S۲) و آبیاری طبق نیاز آبی گیاه (S۳) در سطوح اصلی و سه رقم لوبیا چیتی شامل کوشا(V۱)، صالح(V۲) و محلی سده (V۳) و سه سویه ریزوبیوم (۱۷۷R۱= ، ۱۶۰R۲= و۵۴R۳=  )  در سطوح فرعی به صورت فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج دو سال آزمایش نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد دانه به میزان  ۲۶۵۸ کیلوگرم در هکتار در لوبیا چیتی رقم کوشا تلقیح شده با باکتری ریزوبیوم سویه ی ۵۴ در شرایط حذف یک مرتبه آبیاری قبل از گل دهی بود. بیشترین محتوای نسبی آب برگ به مقدار ۶/۷۰ درصد در لوبیای محلی تلقیح شده با باکتری ریزوبیوم سویه ی ۵۴ در شرایط حذف دو مرحله آبیاری قبل و بعد از گل دهی بود. رقم لوبیای صالح بیشترین مقدار کارآیی مصرف آب برابر ۱۶/۰ کیلوگرم در متر مکعب آب آبیاری داشت. در نهایت لوبیای رقم کوشا تلقیح شده با باکتری ریزوبیوم سویه ی ۵۴ و حذف یک مرحله آبیاری قبل از گل دهی، به دلیل در برداشتن بالاترین سطح درآمد اقتصادی، بیشترین عملکرد دانه و درصد پروتئین توصیه گردید.

آبیاری, باکتری ریزوبیوم, عملکرد, لوبیا