Rasool Rezaei - Department of Plant Protection, Yasouj University, Yasouj, Iran

رضائی ر (۱۳۹۸) اثر هشت اسانس گیاهی بر بیماری شانکر باکتریایی مرکبات. دانش بیماری شناسی گیاهی ۹(۱): ۳۹-۳۰. DOI: ۱۰.۲۹۸۲/PPS.۹.۱.۳۰. مقدمه: شانکر باکتریایی مرکبات، ناشی از باکتری Xanthomonas citri subsp. citri یک بیماری مهم اقتصادی در بسیاری از کشورهای نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری به شمار می آید. چندین پاتوتیپ از بیمارگر توصیف شده است که بر اساس منشاء جغرفیایی، دامنه میزبانی و همچنین برخی ویژگی های ژنوتیپی متمایز شده اند. این بیماری در ایران بسیار شایع است و تهدید جدی برای درختان لیموترش(Citrus aurantifolia) به شمار می آید، بنابراین مدیریت بیماری در مناطق کشت مرکبات ، که بیماری مستقر شده، ضروری است. یکی از اقدام­های مدیریتی بیماری استفاده از سم­های مسی است، ولی استفاده طولانی مدت از این سمها منجر به ظهور سویه های مقاوم می گردد. امروزه استفاده از اسانس ها و عصاره های گیاهی با فعالیت ضدمیکروبی به عنوان یک روش سازگار با محیط­زیست برای مدیریت بیماری­های گیاهی اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. اخیرا پژوهشهای بسیاری در زمینه اسانس های گیاهی حاوی ترکیبات ضدمیکروبی متمرکز شده است. مواد و روش ها: در این پژوهش اثر ضدباکتریایی اسانس های گیاهان بومادران ( Achillea millefolium)، زنجبیل (Zingiber offcinale)، بابونه (Anthemis tinctoria)، رازیانه (Foeniculum vulgare)، مریم گلی(Salvia officinalis)، گون (Astaraglus gossypinus)، مرزه (Satureja hortensis) و هل (Elettaria cardamomum) علیه دو پاتوتیپ باکتری عامل بیماری در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: همه اسانس های مورد استفاده تاثیر ممانعت کنندگی از رشد باکتری را داشتند. همچنین اسانس گیاهان زنجبیل و هل به خوبی از رشد دو پاتوتیپ باکتری به ویژه پاتوتیپ A* جلوگیری کردند و سایر اسانس ها تاثیر متوسط تا ضعیف داشتند. نتیجه گیری: اسانس های این هشت گیاه، مخصوصا زنجبیل و هل ، پتانسیل خوبی برای مدیریت بیماری شانکر باکتریایی مرکبات دارا می باشند.

Canker, Citrus, Xanthomonas, Ginger, شانکر, مرکبات, Xanthomonas, زنجبیل