Tahereh Naeemi - دانشگاه زابل
- عضو هیئت علمی دانشگاه زابل
Baratali Fakheri - عضو هیئت علمی دانشگاه زابل

رشد گیاهان به شدت تحت تاثیر تنش های محیطی چون خشکی، شوری زیاد، درجه حرارت کم یا زیاد قرار می گیرد و بر این اساس شناسایی ژن هایی که در انطباق یا تحمل تنش نقش دارند و به خصوص ژنهای تنظیم گر، بسیار ضروری است. پروتئین های MYB یک خانواده بزرگ از عوامل رونویسی هستند که از اهمیت خاصی در تنظیم فرایندهای نموی و پاسخ های دفاعی در گیاهان برخوردارند. مشخصه اصلی اعضای این خانواده، وجود یک دامین اتصال به DNA (دامین MYB) است که از لحاظ ساختاری حفاظت شده است. از این رو آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر میزان بیان نسبی ژن فاکتور رونویسی TaMYB۷۳ با استفاده از روشReal Time PCR  انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ژنوتیپ های گندم دوروم (شبرنگ، بهرنگ، کرخه، آریا و دنا) و سطوح خشکی در خاک (۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ درصد ظرفیت زراعی) بود. کشت ژنوتیپ ها در گلدان و تنش خشکی در مرحله گیاهچه ای (چهار تا پنج برگی) پس از ۴۵ روز اعمال شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از فرمولCT ΔΔ- ۲ Ratio= و نرم افزار  SAS نسخه ۱/۹ انجام شد. نتایج تجزیه واریانس دو طرفه، اثر ژنوتیپ، تنش خشکی و اثرات متقابل تنش در خشکی را برای بیان نسبی ژن TaMYB۷۳ و میزان تنظیم کننده های اسمزی (پرولین و کربوهیدرات) در سطوح تنش (۲۰، ۱۵ و ۵ درصد ظرفیت زراعی) نسبت به سطح نرمال (۲۵ درصد ظرفیت زراعی) در سطح احتمال ۱ درصد معنی دار نشان داد. با افزایش سطوح تنش خشکی به ترتیب از ۵ تا ۲۰ درصد ظرفیت زراعی نسبت به سطح نرمال (۲۵ درصد ظرفیت زراعی)، میزان بیان نسبی ژن TaMYB۷۳ و تنظیم کننده های اسمزی پرولین و کربوهیدرات در ژنوتیپ های بهرنگ، کرخه و دنا نسبت افزایش بیشتری نشان داد. با توجه به نتایج این مطالعه، در بین ۵ ژنوتیپ مورد بررسی گندم دوروم، به نظر می­ رسد که ژنوتیپ های بهرنگ، کرخه و دنا مقاومت بیشتری نسبت به تنش خشکی نشان دادند.

carbohydrate, drought stress, proline, Real Time PCR method, seedling stage, transcription factor, رولین, روش ریل تایم پی سی آر, فاکتور رونویسی, کربوهیدرات, مرحله گیاهچه ای