- Kharazmi University
Farhad Valizadegan - University of Mazandaran, Babolsar
Mohammadreza Zarrindast - University of Mazandaran, Babolsar

مهم­ ترین بخش مغز که در اضطراب نقش دارد، سیستم لیمبیک است که واجد سه بخش مهم هیپوکامپ، آمیگدال و سپتوم است. سیستم سپتوهیپوکامپ، نقش مهمی در تنظیم رفتارهای ترس و اضطراب برعهده دارد. بررسی­ ها نشان می­دهد که سیستم اپیوئیدرژیک نیز در رفتارهای شبه اضطرابی دخیل است. در این مطالعه اثر تزریق هیستامین به هیپوکامپ پشتی و تزریق مواد اپیوئیدرژیک به سپتوم میانی بر رفتارهای شبه اضطرابی در موش ­ها با استفاده از آزمونElvated Plus Maze  (EPM) تحت بررسی قرار گرفت. تزریق µg/rat ۵ و ۱ هیستامین در هیپوکامپ پشتی اثری بر رفتارهای شبه اضطرابی نداشت، درحالی­که تزریق  µg/rat۱۰ هیستامین باعث افزایش درصد زمان ورود و دفعات ورود به بازوی باز شد، که نشان­ دهنده اثر اضطراب­ زدایی هیستامین است. تزریق مورفین (آگونیست رسپتور µ-اپیوئیدی) به درون سپتوم میانی (µg/rat۱) باعث افزایش زمان ورود و دفعات ورود به بازوی باز شد. تزریق مقادیر  µg/rat  ۲۵/ . و ۵/ . مورفین اثری بر اضطراب نداشت. تزریق هم­زمان مقادیر بی­اثر هیستامین (µg/rat۱) به هیپوکامپ پشتی و مورفین (µg/rat۵/.) به سپتوم میانی باعث افزایش زمان ورود و دفعات ورود به بازوی باز شد. تزریق مقادیر مختلف نالوکسان (µg/rat ۴و۱،۲) به­ عنوان آنتاگونیست گیرنده ­های اپیوئیدی به سپتوم میانی در حضور و غیبت مقدار موثر هیستامین (µg/rat۱۰) در هیپوکامپ پشتی، تحت بررسی قرار گرفت. تزریق مقدار µg/rat۴ نالوکسان به سپتوم میانی درصد زمان گذرانده در بازوی باز و درصد ورود به بازوی باز را کاهش داد، که این یافته­ ها نشان­ دهنده اثر اضطراب­ زایی نالوکسان بعد از تزریق به سپتوم میانی بود. تزریق مقدار µg/rat ۱۰ هیستامین به هیپوکامپ پشتی و به­ طور همزمان تزریق سه مقدار مختلف نالوکسان (µg/rat۴و۲و۱) نشان داد هیستامین اثر اضطراب­ زایی نالوکسان را با افزایش زمان ورود و تعداد ورود به بازوی باز، تا حدود زیادی خنثی کرد، هرچند در مقدار µg/rat۴ نالوکسان این اثر کمتر است. از این یافته­ ها می­ توان نتیجه گرفت که سیستم هیستامینرژیک هیپوکامپ و اپیوئیدرژیک سپتوم میانی درسیستم سپتوهیپوکامپ با هم برهم­کنش دارند و برهم­کنش این دو سیستم در تعدیل اضطراب دخیل است.

histamine, morphine, anxiety, naloxan, rat, هیستامین, مورفین, اضطراب, نالوکسان, رت