Samane Attaran Dovvom - دانشگاه فردوسی مشهد
Parvane Abrishamchi - دانشگاه فردوسی مشهد
Javad Assili - دانشگاه علوم پزشکی مشهد

گیاه نوروزک (Salvia leriifolia) گونه ای از تیره نعنائیان است که بومی ایران و افغانستان بوده و کاربردهای متعددی در صنایع پزشکی، دارویی و غذایی دارد. هدف از این مطالعه بررسی ترکیبات تشکیل دهنده و خاصیت آنتی اکسیدانی اسانس نوروزک بود که به صورت خودرو در نیشابور و بجستان (استان خراسان رضوی، شمال شرق ایران) می روید. استخراج اسانس از بخشهای هوایی این گیاه به روش تبخیر با بخار آب انجام و اسانس حاصل به روش GC/MS آنالیز شد. با توجه به نتایج، ۱و۸ سینئول (%۲۷/۲۱) و (%۲۰/۱۳) ، آلفاپینن (%۱۱/۱۱) و(%۱۱/۱۳) و بتاپینن (%۲۱/۱۱) و (%۲۰/۱۳) به ترتیب ترکیبات عمده اسانس این گیاه در منطقه بجستان و نیشابور بودند. فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس به سه روش مختلف DPPH، TBARSو BCB مورد بررسی قرار گرفت. در همه سنجشها اسانس کل و سه استاندارد (آلفاپینن، بتاپینن و ۱و۸ سینئول) اثر آنتی اکسیدانی معنی داری (p<۰.۰۱) را نشان دادند. فعالیت آنتی اکسیدانی به دست آمده در روش های TBARS و BCB بیش تر از میزان اندازه گیری شده با روش DPPH بود. عالوه بر این، سنجش BCB به عنوان مناسب ترین روش برای اندازه گیری فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس معرفی شد. اسانس گیاهان رشد یافته در منطقه نیشابور، دارای فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری در مقایسه با اسانس گیاهان منطقه بجستان بود.

BCB, DPPH, sage, TBARS, volatile oil, اسید تیوباربیتوریک, رنگ بری بتاکاروتن, روغن های فرار, سالویا, الش خواری رادیکال